یاسر اکرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اسلامی،دانشگاه قم
سبحان جدیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اس لامی،دانشگاه قم

سرزمین های چین و هند از تمدنه ای اصلی شرق بوده اندکه هیچگاه در قلمرو مسلمانان نبوده یا حکومتی با دین اسلامی نداشتهاست، اما از ابتد ای شکل گیری تمدن اس لامی تا به امروز مسلمانان چین و هند جایگاه ویژه ای داشته اند. معماری از بارزترین یادگارها یتمدن بشری بوده و در تمدن مسلمانان چین و هند نیز آثار ارزشمند معماری ساخته شده است. سوال اینجاست در تمدنی که مسلمانان ازطریق روابط اقتصا دی و یا فرهنگی ایجاد نموده و باعث انتقال دین ا سلام و شکل گیری مساجد چینی شده اند، مساجد این نواحی از کدامالگوی معماری برگرفته شده اند؟برای پاسخ به این سوال،سعی شده است تا در مقاله ی پیش رو معماری و تاریخچه ی دو مورد از مهم ترین مساجد پایتخت هایهند و چین یعنی دهلی نو و پکن مورد بررسی قرار گیرند و مشخص گردد که علی رغم فاصله ی زیادی که این دو تمدن از شبه جزیرهعربستان، به عنوان منش اء شروع اسلام داشته اند، چه وجه اشتراکات و تفاوت هایی با یکدیگر داشته و دلیل این تفاوت ها و اشتراکاتدرچیست.گرد اوری اطلاعات از طریق بررسی و مطالعه ی منابع کتابخانه ای مرتبط با این موضوع می باشد و در ادامه از آنجایی که گونه یتحقیق توصیفی- تحلیلی بوده اس ت، تفسیر و تحلیل پژوهشگر از نتایج بدست آمده ارائه شده است. نتیجه مقایسه ی تطبیقی این دو مسجد نشان میدهد که الگوی معماری مسجد شهر پکن با الهام از معماری سنتی چین بوده استکه در برخی عناصر مانند حکاکی های دیواری،کتیبه ها،محراب،نوع فضاسازی و عملکردهای فضایی با معماری سنتی چینی که مربوط بهمعابد بوده فرق دارد و همچنین مسجد جامع دهلی نو نیز از الگوی معماری ایرانی اسلامی (چهار ایوانی) که حاصل انتقال تجربیات ایرانیانبه این منطقه بود ه،بهره برده است و نهایتا نوع اختلافات و شباهت هایی که این دو مسجد با یکدیگر دارند ناشی از پیش زمینه یاقلیمی،فرهنگی،سیاسی آن ها میباشد.

مسجد، معماری اسلامی، چین، هند، مسجد نیوجیه پکن ،مسجد جامع دهلی نو