احمد مرتضوی - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه تهران

معماری منظر با وجود تمام پیشرفتهای چند دهه اخیر در زمینه فعالیتهای دانشگاهی و حرفه ای که در کشورمان داشته است،همچنان رشته ای جوان به حساب می آید.تعاریف و متغیرهای فنی و تکنیکی همواره یکی از مهمترین دغدغه های مرتبط با طرح های منظر بوده است. یکی از اینمتغیرها جریان رودخانه های موجود در خط القعرهای بستر زمین است.در بسیاری از پروژه های مربوط به معماری منظر در حوزه های دانشگاهی و یا حرفه، رودخانه ها به مثابه دالان های تاثیر گذاراکولوژیک ، بخشی از سایت مورد نظر را تشکیل می دهند. با این حال مسئله ی وجود رودخانه ها و اهمیت برخورد علمی با آنهادر عموم طرح های دانشجویان به دلیل فقدان اطلاعات کافی در مورد عملکرد طبیعی این جریانات، مورد غفلت قرار می گیرد درحالی که آگاهی ضمنی اما هوشمندانه از قوانین حاکم بر بستر زمین و جریانات سیال آن از جمله وظایف تعریف شده ی هر معمارمنظر به حساب می آید.این مقاله در پی آن است که پس از شرح لزوم توجه عمیق به رودخانه ها در طرح های معماری منظر و تعریف کلی دانشمهندسی رودخانه، حدود دانش اولیه ی مورد نیاز معماران منظر از این رشته را تبیین کند و سپس با شناخت رفتار عمومی وچند لایه ی رودخانه ها در بسترهای طبیعی آماده پاسخ به پرسش اصلی این پژوهش شود. این پرسش یافتن راه کارهای بهبودعملکرد اکولوژیک رودخانه ها در بستر طرح های معماری منظر در مرحله سیاست گذاری است. دستاورد نهایی این پژوهشمعرفی برخی از روش هایی خواهد بود که علاوه بر تسهیل رفتار طبیعی رودخانه در بخش های گوناگون آن،موجب افزایشکیفیات و تنوع زیستی نیز گردد.هدف نهایی ارائه الگوها و روندی است که با تکیه بر آن می توان به بهبود عملکردهای اکولوژیک پیچان رودها در طرح های منظردست یافت.

معماری منظر، مهندسی رودخانه، رفتار طبیعی رودخانه، بهبود عملکرد اکولوژیک رودخانه، مرحله پلان سیاست گذاری طرح منظر