شهاب الدین سیاه پشت - دکتری رشته مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ا یران

علل اصلی خرابی بسیاری از پلها قبل از پایان عمرشان، عدم توجه به معیارهای هیدرولیکی در طراحی، و اجراو نگهداریاز آنهاست. ظرفیت گذرسیلاب از پل پایداری بازه رودخانه در محل احداث پل هدایت جریان نیروهای هیدرودینامیکجریان آبشستگی و فرسایش در اثر تنگ شدگی و یا ایجاد مانع عواملی هستند که در تعیین جانمایی طول ارتفاع وآرایش پایه و تکیه گاه ها و مشخصات هندسی پایه هاوتکیه گاه های پل حائزاهمیت هستند که متاسفانه در کشورمان بهمسائل فوق الذکر توجه کمتری می گردد. در بسیاری مواقع، سیلاب های بزرگ باعث تخریب و لغزش پایه ها و فروریختن پل ها شده اند. آبشستگی پدیده ای است کi در اثر تغییرالگوی جریان آب رودخانه ها و نهرها ودریا اتفاق میافتد. از آن جائی که اغلب سازه های هیدرولیکی، سبب آشفتگی وضعیت جریان می شوند ممکن است با آبشستگی یااحتمالا ته نشست در مجاورت سازه مواجه شویم. تداوم فرسایش، می تواند منجر به خرابی پی سازه از زیر شود. نتایجمطالعات انجام شده، نشان می دهد که علت اصلی خرابی ژئوتکنیکی پل ها، موج شکن ها و دیوارهای ساحلی آبشستگیو در نتیجه کاهش ظرفیت باربری سازه می باشد. در این مطالعه تاثیر اندازه ذرات رسوبات بستر بر آبشستگی تکیهگاههای کوتاه )نسبت طول پیش آمدگی تکیه گاه به عمق جریان کمتر از یک است( به صورت آزمایشگاهی با استفاده ازرسوبات یکنواخت با قطر متوسط ذرات ۳۵ / ۰ ، ۷ / ۰و ۵ / ۱ میلی متر در شرایط آب زلال مورد بررسی قرار گرفت. نتایجنشان می دهد که برای رسوبات یکنواخت با (d۵۰=۰/۷) فرم بستر ریپل تشکیل می شود و بر ای رسوبات با (d۵۰>۰/۷)فرم بستر ریپل تشکیل نمی شود. عمق آبشستگی در رسوبات ریپل (d۵۰>۰/۷) در شرایط آب زلال، در مقایسه بارسوبات غیر ریپل کمتر است.

آبشستگی، اندازه ذرات، تکیه گاه پل، مدل فیزیکی