مهدی سلیمانی - دانشگاه تهران، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشکده شهرسازی، گروه مدیریت و برنامه ریزی شهری
کیمیا نادری ثانی کلالی - دانشگاه تهران، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشکده شهرسازی، گروه مدیریت و برنامه ریزی شهری
مهرداد رحمانی - دانشگاه تهران، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشکده شهرسازی، استادیار شهرسازی

یکی از دوگانه های نظری برنامه ریزی شهری، دوگانه فرایند/ فراورده است. حجم تحقیقات انجام شده در رابطه با فراوردهبرنامه ریزی به شکل قابل توجهی افزونتر از تحقیقات در رابطه با فرایند است. پیچیدگی فرایند تهیه و تدوین برنامه هایشهری، فقدان چارچوبی مستند برای ارزیابی آن و شکاف علمی موجود در این زمینه، پژوهشگران این مطالعه را بهارزیابی «فرایند» برنامه ریزی و به طور اخص برنامه ریزی شهرداری ها سوق داد. تحقیق حاضر در دو گام انجام شد. گام نخست، شناسایی شاخص های ارزیابی مطلوبیت فرایند برنامه ریزی است که از طریق تحلیل محتوای «دستورکار شهری جدید» با رویکرد توسعه پایدار بدست آمد. در گام دوم، بر مبنای شاخص های استخراج شده، برنامه اصفهان ۱۴۰۵ (برنامه ۵ساله شهرداری) به عنوان نمونه مطالعاتی مورد ارزیابی قرار گرفت. داده های ارزیابی از طریق پرسشنامه و با مشارکت۵۰ نفر از کارشناسان شهرداری اصفهان بدست آمد، داده ها از طریق مدل دوگانه F'ANP که ترکیبی از دو مدل تحلیل عاملی و تحلیل شبکه ای است، ارزیابی شد. نتایج مطالعه حاکی از مطلوبیت نسبی فرایند برنامه ریزی برنامه اصفهان۱۴۰۵ است (امتیاز ۲,۶۳۲ از ۵). مشارکت بازیگران، توجه کافی به مسائل زمینه ای، و ارزیابی و نظارت مستمر بر فرایندتهیه و تدوین طرح، از نقاط قوت برنامه مزبور است. در سوی دیگر، استطاعت پذیری نامطلوب، و فقدان پیش بینی امکانارزیابی و بازنگری طرح، جز ضعف های کلیدی است. مهمترین پیشنهاد تحقیق حاضر، ارتقاء بیش از پیش سطح مشارکتبا بهره وران، افزایش شراکت با بخش خصوصی در فرایند اجرا، و پیش بینی امکان ارزیابی و تکمیل برنامه در مراحل پس ازابلاغ آن است.

ارزیابی، فرایند، دستورکار شهری جدید، F'ANP، برنامه اصفهان ۱۴۰۵