مهدی پاریاب - شرکت مناطق نفتخیز جنوب
حسام شینی کیماسی - شرکت مناطق نفتخیز جنوب
مهدی امامی نیری - دانشگاه تهران

استفاده از ویبراتورها به عنوان منبع انرژی تکرار پذیر و سازگار با محیط زیست در عملیات لرزه نگاری میادین نفت و گاز درحال افزایش بوده است، هر چند استفاده از این نوع چشمه انرژی نیز دارای محدودیت هایی می باشد. یکی از موارد محدودیتی این نوع از چشمه انرژی وجود نوفه های اعوجاج (هارمونیکهای زوج، فرد و کل) است که باعث کاهش کیفیت داده های حاصل شده و در حین عملیات نیز با تکرار سوییپ ها در جهت کاهش اثر آنها باعث افزایش زمان و هزینه عملیات می گردند. در این مقاله با استفاده از چرخش فاز به میزان π (۱۸۰ درجه) در سوییپ های تولیدی توسط ویبراتور نسبت به حالت فاز ثابت، تاثیر کاهش مقادیر این نوع از هارمونیک ها بررسی گردیده است. در این پژوهش، در حین عملیات لرزه نگاری ۳ بعدی بر روی میدان نفتی اهواز، دو شوت در فاصله بسیار نزدیک به هم (به منظور بررسی در شرایط کاملا یکسان محیطی)، یکی با فاز ثابت و دیگری با فاز متغیر انجام گردید. نتایج حاصل از تحلیل و آنالیز داده های حاصل بیانگر این مسئله است که در حالت فاز متغیرنسبت به حالت فاز ثابت (شیفت فاز به میزان ۱۸۰ درجه نسبت به حالت فاز صفر)، علاوه بر ایجاد سوییپی با دامنه بهتر در محدوده فرکانسی مشابه و همچنین نوسان کمتر امواج تولیدی، داده های بهتری نیز بدست آمده که کمتر تحت تاثیر هارمونیک ها قرار گرفته اند.

عملیات لرزه نگاری, چشمه انرژی, ویبراتور, سوئیپ, فاز