راضیه محمدحسینی - استاد دانشگاه فرهنگیان پردیس چمران واحد شهدای مکه
محمدرضا طاهری پور - دانشجوی دانشگاه فرهنگیان و دبیر منطقه ۱۵ شهر تهران
احمد سراداری ترشیزی - فارغ التحصیل ارشد علوم اقتصادی

آموزش، محور توسعه و مدار تحول در جامعه و ابزاری مهم برای رسیدن به پیشرفت اجتماعی و اقتصادی کشورها است . رشد روزافزون جمعیت و تقاضای فزاینده برای آموزش و ارتقای کیفیت و کارایی آن از یک سو محدودیت شدید منابع مالی دولتی و سیر نزولی سهم آموزش وپرورش از درآمد ملی از سوی دیگر، منجر به عدم تعادل میان ظرفیت امکاناتی آموزشوپرورش در مقابل انتظارات متعدد و متنوع جامعه شده است و بر طبق نظریات اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد و سرمایه انسانی ضرورت واگذاری ارائه خدمات در این حوزه به بخش خصوصی را موجب می گردد. علاوه بر این تفاوت نوع آموزش در بخش خصوصی و بخش دولتی و عدم توانایی عموم مردم جامعه برای بهره مند شدن از آموزش در بخش خصوصی سبب شده است تا بحث عدالت آموزشی در جامعه با چالش های فراوانی مواجه شده و سطح آموزش در بخش دولتی نیز به سبب جذب نیروهای کارآمد در بخش خصوصی کاهش محسوسی یافته است لذا درمجموع مقایسه فایده و هزینه اضافه شدن بخش خصوصی به نظام آموزشی و کنترل مضرات آن از اهمیت ویژهای برخوردار است . مقاله حاضر باهدف شناسایی علل ، چالش ها روشها و بازخوردهای حاصل از خصوصی سازی آموزش در جوامع گوناگون، به شیوه مروری و با رویکرد انتقادی به بررسی پژوهش های انجام گرفته در این زمینه می پردازد. نتایج بررسی ها نشان داد که خصوصی سازی آموزش، علاوه بر کاهش فشار بر بودجه دولت و کارایی بیشتر در استفاده از منابع مالی و امکانات موجب افزایش کیفیت آموزش خواهد شد. لکن نیازهای مختلف موجود در کشورهای توسعه یافته و درحالتوسعه به این معنا است که انگیزههای مشارکت در خصوصی سازی آموزش با هم تفاوت دارند و شکل خصوصی سازی پذیرفته شده، متناسب با شرایط اقتصادی و جمعیتی هر کشور خاص همان کشور است .

خصوصی سازی آموزش، اقتصاد، عدالت آموزشی ، مشارکت در آموزش