موسی احمدی - دانشجوی دکتری علوم و مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
قدرت اله حیدری - دانشیار گروه علوم مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
شفق رستگار - استادیار، گروه علوم مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
فاطمه رزاقی - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
رضا تمرتاش - دانشیار گروه مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

هدف اصلی این پژوهش، واکاوی موانع و چالش های آموزش و ترویج در مدیریت مراتع استان مازندران بود. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش­های کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا از نوع  پژوهش­های میدانی است. جامعه آماری تحقیق، شامل همه کارشناسان ترویج و مدیریت مراتع (۱۵۵N=) در ۱۲ شهرستان استان مازندران بودند که با توجه به تعداد کارشناساس در هر شهرستان، به روش نمونه گیری در دسترس، نمونه آماری تحقیق به کمک جدول کرجسی­و­مورگان (۱۹۷۰) ۱۱۰ نفر تعیین شد. ابزار اصلی تحقیق شامل پرسشنامه محقق­ساخته با طیف لیکرت بوده است. روایی (صوری و محتوایی) آن بر اساس نظر جمعی از کارشناسان جهاد کشاورزی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران، اعضای هیات علمی گروه مرتع و ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع­طبیعی ساری تایید گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ برای متغیرهای موانع و چالش های مدیریت مراتع،  ۷۹۸/۰ به­دست آمد و تایید گردید. داده­ها با استفاه از نرم­افزار SPSS تحلیل شد. نتایج تحلیل داده­ها منجر به استخراج پنج عامل: (۱) موانع اقتصادی- حمایتی؛ (۲) موانع زیرساختی- فنی ؛(۳) موانع سیستم مدیریت مراتع؛  (۴) موانع اجتماعی- فرهنگی؛ (۵) موانع سیاسی- نهادی شد که در مجموع ۶۶/۷۴ درصد از کل واریانس موانع و چالش­ها را تبیین نمود. همگام با نتایج تحقیق توسعه استفاده از روش های ترویجی مناسب مانند رهیافت آموزش و دیدار و رهیافت مشارکتی و اولویتبندی نیازهای آموزشی و ترویجی در بخش مدیریت مراتع استان برای اشاعه اطلاعات و مهارت کاربردی بین بهره بردارن از مراتع، تلفیق دانش و مهارت­های بومی با فناوریهای نوین در حفاظت از مراتع پیشنهاد می شود.

موانع و چالش ها, ترویج و آموزش کشاورزی, توسعه پایدار, مدیریت مراتع, استان مازندران