پریسا کهخا مقدم - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
علی نقی ضیائی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
کامران داوری - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
امین کانونی - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
صدیقه صادقی - گروه ریاضی کاربردی، دانشکده علوم ریاضی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

آب یکی از مهمترین عوامل تامین امنیت غذایی جمعیت رو به رشد جهان است. محدودیت منابع آب کشور و همچنین رقابت فزاینده ی بخش های مختلف جهت استفاده از آب، مدیریت بهینه از منابع آبی را ضروری می سازد. در شبکه های آبیاری استراتژی های مختلفی برای مدیریت منابع آبی به کار گرفته می شود. یکی از این موارد، تخصیص بهینه آب و زمین است. در این پژوهش یک مدل بهینه ساز تخصیص آب و زمین با هدف بیشینه سازی سود اقتصادی، بر مبنای الگوریتم ژنتیک و استفاده از مدل گیاهی AquaCrop plug-in ارائه شده است. برای این منظور کدنویسی سی شارپ (C#) در فضای ویژوال استودیو انجام شد. برای سنجش کارایی مدل، اراضی تحت پوشش یکی از کانال های شبکه ی آبیاری مغان بررسی شد. در این مدل سال زراعی به ۳۶ دوره ده روزه تقسیم و عمق آب آبیاری در هر دوره و مساحت زیر کشت نیز به عنوان متغیرهای تصمیم در گرفته شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد افزایش میزان سود اقتصادی مربوط به گیاه ذرت دانه ای کشت اول، یونجه و گندم به ترتیب با ۹، ۳/۷ و ۷ درصد است. این در حالی است که کمترین افزایش میزان سود اقتصادی مربوط به گیاه ذرت دانه ای کشت دوم و سویا است. حجم آب تخصیص یافته در حالت بهینه به میزان ۷/۱۴ درصد کاهش یافت، اما در مقابل سود اقتصادی با افزایش ۷/۵ درصدی همراه بود. لذا تخصیص بهینه آب در این منطقه بیش از افزایش سود اقتصادی، صرفه جویی در مصرف آب را تشویق می کند.

الگوریتم ژنتیک, سود اقتصادی, مدل AquaCrop plug-in