مسعود نادری - آب و محیط زیست/عمران/دانشگاه علم و صنعت ایران/تهران/ایران
حسین افضلی مهر - آب و محیط زیست/عمران/دانشگاه علم و صنعت ایران/تهران/ایران
ایوب دهقان - گروه آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی اکبر امینی - گروه آب و محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

آگاهی از چگونگی تغییرات نیمرخ سرعت در رودخانه­های دارای توده گیاهی در برآورد دقیق دبی جریان، سرعت برشی و مقاومت جریان اهمیت قابل توجهی دارد. ازاین رو در این پژوهش به بررسی نیمرخ­های سرعت در چهار بازه تقریبا مستقیم از رودخانه­های کوهستانی دارای توده گیاهی از استان­های فارس و بوشهر پرداخته شده است. داده­برداری در این پژوهش از اسفند ۱۳۹۹ شروع و در خرداد ۱۴۰۰ به پایان رسید. اندازه گیری ها در این پژوهش شامل نقشه­برداری، اندازه­گیری سرعت و داده برداری از ذرات بستر می­باشد. با بررسی ۷۱ نیمرخ سرعت اندازه­گیری شده در بازه­های انتخابی، نشان داده شد که علی­رغم بالا بودن نسبت ظرافت () در بازه­های موردمطالعه، در ۳۹ درصد نیمرخ­ها پدیده پایین افتادگی جریان رخ داده است که این موضوع نشان می­دهد که نسبت ظرافت تنها عامل تاثیرگذار بر پدیده پایین افتادگی جریان نمی­باشد. علاوه­ بر این در نیمرخ­های نزدیک به توده گیاهی مقدار پارامتر Dip بزرگ تر به دست آمد. همچنین با بررسی قانون لگاریتمی در نیمرخ­های سرعت مشخص شد که قانون لگاریتمی به خوبی در بازه­های دارای توده گیاهی قابل کاربرد می­باشد و مقدار حد بالای اعتبار قانون لگاریتمی تا ۵۸ درصد عمق جریان به دست آمد. این مقدار در آزمایشگاه ها برای داده های سرعت تا ۲۰ درصد عمق نزدیک بستر گزارش شده است.

پدیده پایین افتادگی جریان, توده گیاهی مستغرق, قانون لگاریتمی