سیده زهرا جعفری نایینی - دانشجوی دکتری گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
علیرضا جعفرنژادی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، اهواز، ایران
کامران محسنی فر - عضو هیات علمی گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
تیمور بابائی نژاد - عضو هیات علمی گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
علی غلامی - گروه کشاورزی، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران

نیشکر مانند همه گیاهان قندی نیاز بالایی به پتاسیم دارد با این حال اضافه کردن بلندمدت کودهای شیمیایی در زمین های کشاورزی موجب تخریب خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک می شود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر ویناس و هیومیک اسید بر غلظت پتاسیم خاک و عملکرد گیاه نیشکر جهت کاهش کاربرد کودهای توصیه شده منطقه می باشد. این پژوهش مزرعه ای در سال زراعی ۱۳۹۸ به صورت کرت­های دوبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. عامل های آزمایش شامل ویناس در سه سطح: صفر، ۵۰ و ۱۰۰ مترمکعب در هکتار، هیومیک اسید در سه سطح: صفر، ۵/۲ و ۵ کیلوگرم در هکتار و تیمار کودی عناصر پرمصرف در دو سطح: توصیه شده و ۵۰ درصد توصیه شده اجرا شد. نتایج نشان داد کاربرد ویناس و اسید هیومیک بر غلظت تمام شکل های پتاسیم خاک تاثیر معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت. نتایج اثرات ساده نشان داد میانگین پتاسیم تبادلی و محلول در تیمارهای (۱۰۰ مترمکعب ویناس)، (۵ کیلوگرم هیومیک اسید) و (کود توصیه شده) به ترتیب ۲۷۵، ۱۶۵ و ۲۲۱ درصد و ۶۹۲، ۳۷۱ و ۴۸۴ درصد بیشتر نسبت به شاهد است. اثرات متقابل پتاسیم تبادلی و محلول در ترکیب (۱۰۰ مترمکعب ویناس، ۵ کیلوگرم هیومیک اسید و کود توصیه شده) به ترتیب ۳۸۴ و ۸۸۲ درصد بیشتر نسبت به شاهد است. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین عملکرد به ترتیب در تیمار (۵۰ مترمکعب ویناس) و (۱۰۰ مترمکعب ویناس) به میزان ۶/۶۱ و ۲/۲۸ تن در هکتار و اثرات متقابل بالاترین عملکرد در تیمار (۵۰ مترمکعب ویناس، ۵ کیلوگرم هیومیک اسید و نصف کود توصیه شده) به مقدار ۲/۷۵ تن در هکتار است. نتایج نشان می دهد ویناس و هیومیک اسید می­تواند به خوبی به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی عمل کند و با مدیریت صحیح مصرف کودهای شیمیایی را کاهش دهد.

محلول خاک, پتاسیم تبادلی, تیمار کودی, عمق خاک