مهدی همایی* - Department of Irrigation and Drainage, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
منصوره بایرام - Department of Irrigation and Drainage, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
علی مختصی بیدگلی - Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

جوانه­زنی نقشی حیاتی در استقرار گیاه و عملکرد آن دارد. بیشتر گیاهان دانه روغنی در مرحله­ی جوانه زنی به شوری حساس هستند و نمی توان آن ها را با آب شور آبیاری کرد. کاملینا گیاهی دانه روغنی است که هرچند به کم آبی مقاوم بوده لیکن مقاومت آن به شوری باید ارزیابی شود. برای بررسی کمی پاسخ کاملینا به شوری در مرحله ی جوانه زنی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی شامل ۱۷ سطح شوری ۸۵/۰، ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۲، ۲۴، ۲۶، ۲۸، ۳۰، ۳۲ dS/m با سه تکرار انجام شد. پارامترهای جوانه­زنی با استفاده از بسته SeedCalc در نرم افزار R محاسبه و از MATLAB برای کد نویسی و برازش مدل­ها استفاده شد. بهینه سازی با تغییر مکرر پارامتر­های مدل بر پایه­ی کاهش RMSE و حداقل مربعات خطا انجام شد. سپس مدل­های شوری ماس-هافمن (MH)، ون گنوختن-هافمن (HVG)، دیرکسن-آگوستین (DA) و همایی (H) با هم مقایسه گردیدند. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها به روش LSD انجام شد. آستانه­ی کاهش شاخص­های سرعت جوانه­زنی (GSI)، بنیه بذر (SV)، بنیه بذر SeedCalc (SV-S) به ترتیب ۲، ۱۲ و ۱۲ dS/m و شیب کاهش آن­ها ۴/۲، ۷/۷ و ۷/۱ به دست آمد. بر پایه EC* و شیب کاهش شاخص  GSI و SV-S، نتیجه­گیری گردید که کاملینا به شوری بسیار مقاوم بوده و قابلیت استقرار سریع و تولید گیاهچه­ی قوی در سطوح بالای شوری را دارد. بررسی آماره­های کارآیی مدل ها نشان داد که مدل­های غیرخطی عملکرد بهتری دارند. بهترین عملکرد مدل­ها توسط مدل­های HVG و H حاصل شد. شاخص­های جوانه­زنی با افزایش سطوح شوری کاهش یافته و کاهش GSI به کاهش جذب آب در بذر­ها مربوط است. هر چه بنیه بذر بیشتر باشد، GSI و رشد گیاهچه بیشتر و MGT کمتر می شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که کاملینا می تواند جایگزینی مناسب برای گیاهان دانه روغنی آب بر در مناطق نیمه خشک می باشد.

camelina, Germination rate, modeling, oilseed