علی علیمحمدی - Dept. of Water Engineering, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
نجمه یزدان پناه - Dept. of Water Engineering, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran

مطالعه پاسخ ارقام مختلف گیاهی در برابر تنش شوری و معرفی ارقام مقاوم یکی از راهکارهای مهم در حفظ و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر آبیاری با سطوح مختلف شوری بر ویژگی های رویشی و فیزیولوژیکی ارقام مختلف خیار انجام شد. به این منظور، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور شامل سه رقم خیار (کیهان، ناهید ۴۸۴ و ۴۸۵) و شوری (با سطوح ۵/۰، ۱/۳ و ۲/۶ دسی زیمنس بر متر)، هر یک در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی داری بر رشد گیاه و محتوای رنگدانه­های فتوسنتزی دارد به طوری که در بیشترین سطح شوری، میزان کلروفیل a در ارقام کیهان، ناهید ۴۸۴ و ۴۸۵ به ترتیب ۴۷، ۲۱ و ۱۹ درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. همچنین میزان کاهش کلروفیل کل در رقم کیهان برابر با ۳۴ درصد و در دو رقم دیگر ۲۲ درصد بود. از طرفی، بیشترین میزان کارتنوئید در شرایط تنش شوری، در رقم ناهید ۴۸۴ و ۴۸۵ مشاهده شد. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش سطح شوری به ۲/۶ دسی زیمنس بر متر، ارتفاع گیاه در رقم های کیهان، ناهید ۴۸۵ و ناهید ۴۸۴ به ترتیب ۳۰، ۲۳ و ۱۱ درصد کاهش می­یابد. علاوه بر این، بیشترین درصد ریزش برگ در بالاترین سطح شوری نسبت به شاهد، مربوط به رقم کیهان به میزان ۲۸ درصد و بیشترین کاهش وزن خشک ریشه مربوط به رقم ۴۸۵ به میزان ۴۰ درصد بود. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد که ارقام مختلف خیار، پاسخ متفاوتی به تنش شوری نشان دادند. در این بین، رقم ناهید ۴۸۴ بیشترین مقاومت را در پاسخ به تنش شوری به خود اختصاص داد و لذا به عنوان یک رقم مقاوم خیار در برابر شرایط تنش شوری معرفی می شود.

salinity, Carotenoids, Chlorophyll, Leaf area, plant yield