الهه میرزایی - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
حامد ابراهیمیان - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
آرزو نازی قمشلو - استادیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
امید رجا - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

با توجه به این که بخش کشاورزی بزرگترین مصرفکننده آب در ایران بهشمار میرود، افزایش بهره وری آب جزء ضرورت های این بخش محسوب می شود. استفاده از آبیاری قطرهای-نواری با توجه به راندمان بالا و بهطور مشخص کاهش تلفات نفوذ عمقی و تبخیر از سطح خاک، گزینه ای مناسب برای آبیاری است. همچنین، یکی دیگر از راهکار­های افزایش بهره­وری استفاده از هیبریدهای مختلف یک گیاه است که عملکرد بالاتری دارند. هدف از این مطالعه بررسی عملکرد و حجم آب آبیاری، محاسبه شاخص های بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب هیبریدهای مختلف محصول ذرت در شرایط استفاده از آبیاری قطره ای-نواری است. این مطالعه در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال ۱۳۹۶ انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نه هیبرید ذرت (BK۴۲، KSC۴۰۰، KSC۲۶۰، BK۶۵، KSC۶۰۰، BK۵۰، BK۷۴، Barekat۳، KSC۷۰۴) بودند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد نوع هیبرید اثر معنیداری بر عملکرد و بهره­وری آب-دانه داشت. در میان هیبریدهای مورد بررسی، بهطور کلی هیبرید BK۶۵ دارای بیشترین عملکرد بیولوژیکی (۵۴/۱۹ تن بر هکتار) و بهرهوری آب-بیولوژیکی (۴۳/۳ کیلوگرم بر مترمکعب) و کمترین عملکرد دانه (۵۵/۱۰ تن در هکتار) و بهرهوری آب-دانه (۶۲/۱ کیلوگرم بر مترمکعب) را داشت. علاوه بر این هیبرید KSC۶۰۰ بیشترین عملکرد دانه (۸۶/۱۳ تن بر هکتار) و بهرهوری آب-دانه (۱۲/۲ کیلوگرم بر مترمکعب) را در میان سایر هیبریدها داشت. دلیل بالا بودن عملکرد بیولوژیکی هیبریدBK۶۵  نسبت به دیگر هیبریدها رشد بیشتر قسمت رویشی نسبت به زایشی بود. هیبرید BK۴۲ کمترین عملکرد و بهره­وری را داشت و با هیبرید KSC۲۶۰ در یک گروه آماری قرار گرفتند.

بهره وری فیزیکی و اقتصادی, هیبریدهای ذرت, نیاز آبی, کرج