اصغر قربانیان
مجتبی رحیمی

با توجه به افزایش روزمره نیاز به سیالات هیدروکربوری و افزایش بهای آنها، امروزه افزایش مقرون به صرفه بازیافت مخازن نفت و گاز به یکی از موضوعات مورد توجه تبدیل شده است. از آن جا که مخازن ایران دارای پتانسیل زیادی در زمینه ازدیاد برداشت شیمیایی می باشند، انجام پژوهش های گسترده در زمینه افزایش برداشت توسط مواد شیمیایی در ایران ضروری است. یکی از روش های شیمیایی ازدیاد برداشت نفت، تزریق آلکالین-سورفکتانت به مخزن می باشد. اغلب فرآیند تزریق آب منجر به تولید کمی از مخازن می شود و در نتیجه ی این عمل، مقدار تولید آب در مقابل نفت به تدریج در مخزن بالا رفته و برداشت نفت از مخزن را غیر اقتصادی می کند. از آنجا که اکثر مطالعات انجام شده به بررسی تاثیر تزریق محلول بر بهبود بازده پرداخته است، در این پژوهش به بررسی تاثیر این مواد بر روی ترشوندگی و کشش بین سطحی می پردازیم. در این پژوهش ترشوندگی، کشش بین سطحی و بازده برداشت نفت در محیط متخلخل مغزه در فرآیند تزریق، با سه نوع سورفکتانت آنیونی (SDS)، کاتیونی (CTAB) و غیریونی (Triton x-۱۰۰) به همراه آلکالین کربنات سدیم، بررسی شده است. نتایج حاصل شده حاکی از آن است که سورفکتانت کاتیونی تاثیر بیشتری بر تغییر ترشوندگی به آب دوستی دارد. همچنین کاهش کشش بین سطحی توسط سورفکتانت غیریونی از بقیه بیشتر است و میزان بازیافت نفت در حالت تزریق محلول آلکالین و سورفکتانت کاتیونی بیشتر می باشد.

ازدیاد برداشت نفت, برداشت شیمیایی نفت, تزریق آلکالین-سورفکتانت, ترشوندگی, کشش سطحی و بین سطحی