امیر میمنت آبادی - دانشجوی دکتری گروه آینده پژوهی، دانشکده مدیریت استراتژیک دانشگاه دفاع ملی، تهران، ایران
سید شمس الدین حسینی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
عبدالرحیم پدرام - عضو هیات علمی دانشگاه دفاع ملی، تهران، ایران
صادق خلیلیان - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

بخش تعاونی به­دلایلی از جمله سازگاری بیشتر آن با نظام مردم­سالاری دینی و دور بودن از معیارهای نظام اقتصاد سرمایهداری، به ویژه پس از انقلاب اسلامی بیشتر مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفت و در ادامه نیز برای تثبیت و استحکام آن تلاش های زیادی انجام شده است. هدف اصلی این تحقیق، تدوین سناریوهای آینده نظام اقتصاد تعاونی های کشور است. در تحقیق حاضر، از روش سناریونویسی استفاده شده است. گردآوری اطلاعات از طریق بررسی اسناد و مقالات موجود و نیز مصاحبه با ۱۸ نفر از خبرگان، اساتید و صاحب نظران بخش تعاونی که بر موضوع اقتصاد تعاونی ها اشراف دارند، انجام شده است. با توجه به شرایط اقتصاد ملی که در حال حاضر بیشتر دولتی است، کلیدی ترین عدم قطعیت های شناسایی شده در تحقیق، حمایت یا عدم حمایت حاکمیت و استقبال یا عدم استقبال مردم از اقتصاد تعاونی است. با توجه به دوسویه بودن عدم قطعیت های به­دست آمده، در مجموع چهار سناریو متصور است. سناریوی اول، مطلوب ترین سناریو برای اقتصاد تعاونی در دهه آینده است و اوج گیری تعاونی نام گذاری شده است. در سناریوی دوم، عدم استقبال مردم که اصلی ترین عامل عدم رشد و بالندگی تعاون می باشد، به افول بطئی (فرود) تعاونی ها منجر خواهد شد. در سناریوی سوم، چون گرایش و استقبال مردم وجود دارد، علی رغم عدم بهره مندی از حمایت حاکمیت، تعاونی ها درکوتاه مدت به رشد بطئی (خیزش) خواهند رسید، اما در درازمدت شاهد افزایش سرعت رشد خواهند بود. سناریوی چهارم که احتمال آن از سه سناریوی دیگر کمتر است، منجر به فروپاشی (سقوط) نهضت تعاونی در ایران می شود. در پایان، برای مدیریت عدم قطعیت ها، ابتدا، راهکارهایی کلی و سپس، راهکارهای اختصاصی برای دو عدم قطعیت کلیدی ارایه شده است تا نظام اقتصاد تعاونی را به چشم انداز مطلوب دهه آینده نزدیک کند و مانع تحقق سناریوهای نامطلوب شود.

سناریو, آینده نگاری, سناریونویسی, اقتصاد تعاونی , دهه آینده