وحیده انصاری - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
فرزانه حسنی دیارجان - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
حبیب الله سلامی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

اعتقاد بر این است که پراکندگی قطعات زمین و کوچک بودن آنها سبب بهره­وری پایین و هزینه بالای تولید می­شود و کاهش درآمد خالص کشاورزان را در پی دارد.  یکی از مناطقی که در آن پراکندگی زمین­های زراعی تا حد زیادی به چشم می­خورد، استان گیلان است. لذا، در این مطالعه هدف اصلی برآورد اثر پراکندگی زمین­های کشاورزی بر هزینه­ تولید گندم دیم در استان گیلان می­باشد. به این منظور، اطلاعات مربوط به تولید و هزینه­ کشت این محصول از طریق تکمیل پرسشنامه از دو منطقه دیلمان و ملکوت در استان گیلان، برای سال ۱۳۹۴ جمع­آوری شد. رهیافت تابع هزینه غیرمستقیم مورد استفاده قرار گرفت و بهترین فرم تابعی با استفاده از معیارهای اقتصادسنجی انتخاب شد. بر اساس پارامترهای برآورد شده­ی الگوی انتخابی، اثر متغیرها از جمله تعداد قطعات زمین بر هزینه متوسط تخمین زده شد. نتایج نشان داد فرم تابعی ترانسلوگ مناسبترین فرم برای بیان تکنولوژی تولید محصول گندم در منطقه مورد مطالعه می­باشد. همچنین، نتایج تایید می­کند که پراکندگی اراضی زراعی باعث افزایش هزینه متوسط تولید گندم می­شود. به­علاوه، مقدار برآورد شده کشش مقیاس نیز حاکی از وجود بازده افزایشی در تکنولوژی تولید گندم است. بر اساس یافته­های این تحقیق، سیاست یکپارچه سازی اراضی و افزایش مقیاس، به عنوان راهکاری برای کاهش هزینه متوسط تولید پیشنهاد می­شود.

پراکندگی اراضی, هزینه های تولید, فرم های تابعی, گندم, استان گیلان