حسین شعبانعلی فمی - Campus of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Faculty of Agricultural Economics and Development
انسیه جعفری منش - MSc Graduate of Rural Development, University of Tehran
علی اسدی - Campus of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Faculty of Agricultural Economics and Development
مهسا معتقد - Ph.D. Student of Agricultural Development, Tehran University

پژوهش حاضر با هدف شناخت و تحلیل سازوکارهای بهبود دسترسی کشاورزان به خدمات کشاورزی ارگانیک در استان قم به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را۱۶۰۰۰ از کشاورزان منطقه تشکیل دادند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۲۶۲ نفر از آنان به شیوه نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب به عنوان نمونه انتخاب و از طریق مصاحبه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن بوسیله اساتید و متخصصین بررسی و پایایی مقیاس اصلی آن یعنی سازوکارهای بهبود دسترسی به خدمات نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ( ۷۵/۰ =α) بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده هر دو شاخص ارزیابی ابزار گرد آوری داده ها حاکی از مناسب بودن آن در ابعاد روایی و پایایی بودند.جهت انجام تحلیل های آماری از نرم افزارهای LISRELwin۸.۵ و SPSSwin۱۸ استفاده شد. همچنین از روش تحلیل عاملی تاییدی برای شناسایی و تجزیه و تحلیل ضرایب سازو کارها و طبقه بندی آنها استفاده گردید. نتایج این بررسی نشان داد که در میان سازوکارهای بهبود دسترسی کشاورزان به خدمات کشاورزی ارگانیک ، خدمات مشاوره ای و راهنمایی، بهبود توانمندی کشاورزی در دسترسی و استفاده از نهاده های ارگانیک، برخورداری از تسهیلا ت اعتباری و خدمات ارتباطی-اطلاعاتی در خصوص تولید محصول ارگانیک، از اهمیت بسیاری برخودارند. با توجه به شاخص های برازندگی می توان گفت که مدل اندازه-گیری سازوکارهای بهبود دسترسی کشاورزان به خدمات کشاورزی ارگانیک و تولید محصول ارگانیک جهت برازش روابط بین سازه ها و نشانگرهای مربوط به هر سازه معتبر و قابل قبول می باشد. نشانگر های هر سازه با ذکر ضرایب مربوطه شناسایی و معرفی شده اند. واژه های کلیدی : سازوکارهای بهبود، کشاورزی ارگانیک، خدمات، استان قم.

mechanisms of improvement, organic farming, services, Qom province