موسی اعظمی - دانشیار گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
احمد بختیاری - دانش آموخته گروه ترویج وآموزش کشاورزی.دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
کاروان شانازی - دانشجوی دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاهبوعلی سینا، همدان، ایران

آبزی­پروری، به­عنوان فعالیتی کشاورزی، از رویکردهای اخیر توسعه کشاورزی در مناطق روستایی به­شمار می­رود که افزون بر جایگاه مهمی که در تولید غذا دارد، نقش بسزایی در اشتغال زایی نیز ایفا می­کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آبزی پروری در استخرهای دومنظوره قزل­آلا بر معیشت خانوارهای شاغل در این واحدها بود. این تحقیق از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی بوده که به روش پیمایشی انجام شد. داده­­­های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخآنهای و روش میدانی با ابزار پرسشنامه جمع­آوری شد. جامعه آماری شامل همه سرپرستان خانوارهای دارای استخر دومنظوره در سطح روستاهای استان همدان بوده که تمامی ۱۳۰ نفر شاغل به صورت تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی پرسشنامه با استفاده از دیدگاه صاحب­نظران تایید و به منظور بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاه شد که میزان آن در گویه­های سرمایه­­های پنج­گانه و نتایج معیشتی بالاتر از ۷۰/۰ و در کل ۹۴/۰ بدست آمد. یافته­های تحقیق  نشان داد که آبزی پروری بر بهبود سرمایه­های پنج­گانه معیشتی (طبیعی، مالی، فیزیکی، انسانی و اجتماعی) افراد مورد بررسی تاثیر داشته است. بر پایه نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه، سرمایه­های مالی، انسانی، طبیعی، و اجتماعی به ترتیب بیشترین اثر را بر سطح معیشت خانوارهای آبزی­پرور داشته است. همچنین، یافته­ها نشان از وجود رابطه مثبت و معنی­دار بین سرمایه­های پنج­گانه معیشتی با سطح معیشت خانوارهای شاغل در این فعالیت دارد. بنابراین، می­توان دریافت که به­منظور ارتقاء و پایداری معیشت جامعه هدف می­بایست نگاهی چند جانبه و در عین حال تمام­گرایانه داشت.

آبزی پروری دومنظوره , دارایی های معیشتی , نتایج معیشت , همدان