ایرج قاسمی - استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی
محمد علی محمدی قره قانی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، تهران، ایران
رسول لوایی آدریانی - دانشجوی دکتری گروه مدیریت و توسعه، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
سید علیرضا نوربخش جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
احسان اسدآبادی - دانشجوی دکتری توسعه کشاورزیت، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
بنفشه پیراسته - دانش آموخته کارشناسی ارشد و پژوهشگر مهندسین مشاور طرح و منظر تهران، تهران، ایران

جابه جایی سکونتگاهی پدیده­ای است که ابعاد مختلف زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می­دهد و دارای پیامدهای چند بعدی و گاه پیچیده است. شناسایی چنین پیامدهایی می­تواند نقش چشمگیری در برنامه­ریزی و هدایت فرآیندهای جابه جایی داشته باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف اصلی واکاوی ادراک اهالی روستای سرخه گاو از پیامدهای جابه جایی سکونتگاهی انجام شد. طرح پژوهش با استفاده از رویکرد قوم­نگاری انتقادی هدایت شد. مشارکت­کنندگان شامل تمامی اهالی روستای سرخه گاو بودند که تجارب مشترکی در خصوص جابه جایی سکونتگاهی داشتند. جمع­آوری داده­ها با استفاده از مصاحبه نیمه­ساختار یافته، درخت مشکل، مشاهده و نقشه­های اجتماعی صورت گرفت. انتخاب مشارکت­کنندگان به­صورت کاملا هدفمند انجام شد. نتایج نشان داد که فوریت فرآیند جابه جایی در روستای سرخه گاو منجر به نادیده گرفتن فرآیندهای برنامه­ریزی مشارکتی شده و بدین ترتیب برخی از ملاحظات کالبدی خانه ها در انطباق با شرایط جوی و اجتماعی مد نظر قرار نگرفته است. یافته­ها نشان می­دهد که دیدگاه فنی صرف در خصوص فرآیند جابه جایی روستای سرخه گاو نه تنها سبب بروز پیامدهای نامطلوب کالبدی و اجتماعی شده؛ بلکه برخی از پیامدهای مثبت جابه جایی نظیر استحکام خانه ها را کم اهمیت جلوه داده است. به­طور کلی، شواهد نشان داد که پیامدهای اجتماعی-اقتصادی جابه جایی سکونتگاهی در روستای سرخه گاو به­طور فزاینده­ای از پیامدهای کالبدی نشات می­گیرد. زیرا ساختارهای کالبدی با مناسبات اجتماعی، اقتصادی و اقلیمی منطقه تطابق چندانی نداشته و تجارب پیشین ساکنین را برنمی­تابد.

"ادراک مشترک", "جابجایی سکونتگاهی", "قوم نگاری انتقادی", "پیامدهای جابجایی", "روستای سرخه گاو"