حمید بلالی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
حبیب شهبازی - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی، همدان، ایران
حمید کهزادی - کارشناس ارشد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

بیمه محصولات کشاورزی ساز و کاری مالی بشمار می آید که هدف آن حداقل کردن بی ثباتی ناشی از خسارات حاصل از عوامل گوناگون و نامشخص در بخش کشاورزی است. بالا بودن هزینه مبادله بیمه محصولات کشاورزی باعث کاهش گرایش و پذیرش بیمه توسط کشاورزان می گردد. هدف این پژوهش، اندازه گیری هزینه مبادله و عوامل موثر بر آن و برآورد تقاضای بیمه محصولات کشاورزی در استان همدان است. داده­های استفاده شده در این پژوهش از نوع داده­های مقطعی می­باشند که در ۲۴۵ پرسشنامه و در سال زراعی ۹۳-۹۴ به طور تصادفی از بین کشاورزان جمع آوری گردید. به منظور برآورد عوامل موثر بر هزینه مبادله از روش خطی و برآورد عوامل موثر در بیمه محصولات کشاورزی احتمال آن­ها توسط الگوی لاجیت و در نرم افزار Eviews برآورد گردید. نتایج نشان داد هزینه بالای مبادله بیمه محصولات کشاورزی ۲۵ الی ۳۰ درصد از هزینه کل بیمه را شامل شده که منجر به کاهش بیمه پذیری افراد می­گردد. همچنین سطح تحصیلات، شیوه کشت و خسارت دریافتی، اثر مثبت و معنی داری بر هزینه مبادله داشته است. کشش تحصیلات تقاضای بیمه، ۸۶/۰ است. سطح زیر کشت و هزینه مبادله، اثر منفی بر تمایل کشاورزان به بیمه کردن محصول دارد و با یک واحد افزایش در سطح زیر کشت، تقاضای بیمه ۳۴/۰- واحد کاهش می­یابد.

الگوی لاجیت, بازار محصول, بیمه محصولات, تقاضای بیمه, هزینه مبادله