پروانه صفری الموتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، توسعه روستایی دانشگاه زنجان
علی شمس - دانشیار- دانشگاه زنجان

تحقیق حاضر با هدف بررسی رفتار دفع نهایی پسماندهای کشاورزی خانوارهای روستایی و تاثیر دانش مرتبط با پسماند بر این رفتار در روستاهای شهرستان قزوین صورت گرفت. روش شناسی تحقیق از نوع توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، کلیه خانوارهای روستایی شهرستان قزوین بودند (۳۱۳۳۸N=) که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه ای برابر با ۲۱۷ خانواده محاسبه و از طریق روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی و ظاهری آن از طریق پانلی از اساتید و کارشناسان صاحب نظر در این زمینه تایید شد. پایایی ابزار تحقیق نیز از طریق مطالعه مقدماتی بر روی ۲۵ آزمودنی خارج از نمونه مورد مطالعه و محاسبه آلفای کرونباخ برابر با ۷۵/۰ برای بخش دانش به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که دانش روستاییان در خصوص پسماند در حد متوسط به بالا می باشد. ۱۵ رفتار دفع نهایی پسماندهای کشاورزی در منطقه توسط روستاییان شناسایی گردید که اکثر این رفتارها نامطلوب بوده و از نظر اقتصادی و محیط زیستی زیان بار بودند.  نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که به صورت کلی دانش خانوارهای روستایی بر رفتارهای دفع پسماندهای کشاورزی تاثیرگذار است. پیشنهاد می شود که برنامه های آموزشی و ترویجی مدیریت صحیح پسماندهای کشاورزی برای خانوارهای روستایی این شهرستان تدوین و اجرا گردد.

پسماند کشاورزی, رفتار دفع, دانش, خانوار روستایی, قزوین