وحیده انصاری - استادیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
حسن میرزایی - کارشناس ارشد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

تعیین قیمت آب معادل ارزش اقتصادی آن، نقش عمده ای در مدیریت تقاضای آب، به ویژه در شرایط بحران کم آبی اخیر دارد. قیمت محصول، جزئی اساسی در تعیین ارزش اقتصادی آن است؛ بنابراین، اتخاذ سیاست های حمایتی صحیح در زمینه قیمت­گذاری محصولات، اهمیت ویژه ای دارد. در این راستا، هدف از مطالعه حاضر تحلیل اثر سیاست قیمت تضمینی محصول چغندرقند بر ارزش واقعی آب و تخصیص بهینه آن در شهرستان نیشابور است. به­این منظور، ابتدا فرم تابعی مناسب و منطبق بر فناوری تولید این محصول براساس معیارهای اقتصادسنجی با استفاده از اطلاعات مربوط به ۹۵ کشاورز در سال ۱۳۸۹- که با روش نمونه گیری دومرحله ای انتخاب شدند- تعیین و تولید نهایی آب محاسبه شد. سپس ارزش اقتصادی آب، با درنظرگرفتن قیمت های تضمینی مختلف در چند سناریو تحلیل شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد تابع تولید ترانسلوگ بهترین فرم تابعی است. ارزش اقتصادی آب براساس قیمت های سال ۱۳۸۹، معادل ۵/۱۴۳۰ ریال به ازای هر مترمکعب برآورد شد که تفاوت عمده ای با قیمت پرداختی کشاورزان دارد. همچنین، نتایج بیانگر آن است که اعمال قیمت های تضمینی مختلف برای چغندرقند، به تفاوت های شایان توجهی در ارزش اقتصادی آب منجر می شود؛ بنابراین، برای افزایش بازدهی مصرف آب، قیمت تضمینی محصولات کشاورزی باید با احتیاط بیشتری تعیین شود تا با انعکاس ارزش واقعی آب، از اتلاف آن جلوگیری شود.

ارزش اقتصادی آب, ایران, چغندرقند, سیاست قیمت تضمینی, فرم تابعی