امید مهراب قوچانی - دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
سعید محمدزاده - استادیار گروه ترویج و آموزش و کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

در بازنگری دروس مقطع کارشناسی ترویج و آموزش کشاورزی در ابتدای دهه ۱۳۸۰، برای جبران نقص های برنامه درسی مذکور، برنامه درسی گرایشی نیز به آن اضافه شد. حال با گذشت بیش از یک دهه از اجرای این برنامه درسی، در زمینه کیفیت و حتی در بعضی موارد درباره ضرورت وجودی آن پرسش هایی مطرح شده است؛ بنابراین، هدف این مطالعه ارزیابی کیفیت برنامه درسی گرایشی مقطع کارشناسی ترویج و آموزش کشاورزی است. تحقیق حاضر از نوع مطالعات توصیفی- پیمایشی است و جامعه آماری آن را تمام دانشآموختگان مقطع کارشناسی رشته ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سه دوره اخیر (۱۲۰ نفر) تشکیل می دهند. از این تعداد، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونهگیری کاملا تصادفی، ۹۲ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای اجرای پژوهش از پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شد که در آن، دو مولفه اصلی کیفیت از دیدگاه بانک جهانی (عملکرد و محیط یادگیری) براساس مقیاس پنج­درجه ای لیکرت سنجیده شدند. روایی پرسشنامه توسط پنلی از متخصصان و پایایی آن با انجام مطالعهای پیشاهنگ و ضریب آلفای کرونباخ (بیش از ۷/۰ برای تمامی متغیرها) تایید شد. نتایج نشان داد اکثر پاسخگویان به درج نام رشته گرایشی در گواهینامه پایان تحصیلات خود تمایل دارند و از نظر آنان وجود این دروس مفید است. با اینکه از دیدگاه پاسخگویان، متغیر محیط یادگیری در وضعیتی نامطلوب و متغیر دستاوردهای یادگیری و کیفیت کلی دروس گرایشی در وضعیتی مطلوب ارزیابی شد، پاسخگویان اعلام کردند که اعضای هیئت علمی سایر رشتهها دیدی مثبت به دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی ندارند و همچنین اعلام کردند که دروس گرایشی در وضعیت فعلی خود دانشجویان را برای ورود به بازار کار آماده نمی­کنند. نحوه انتخاب دروس گرایشی و نوع فعالیت خانوادگی، تفاوت آماری معناداری را در میانگین متغیرهای اصلی مطالعه ایجاد کرد.

برنامهریزی درسی, دروس گرایشی, رشته ترویج و آموزش کشاورزی, کیفیت