امیرحسین چیذری - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
مهدی نعمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

مطالعه حاضر به بررسی قانون قیمت واحد در بازار دانه­های روغنی ایران نسبت به قیمت جهانی با استفاده از داده­های سالیانه قیمت سه محصول مهم کشور (پنبه، ذرت و سویا) از نظر کاربردهای صنعتی و تغذیه­ای در دوره ۸۷-۱۳۷۱ اختصاص یافته است. این تحقیق از آن جهت حایز اهمیت است که تاثیر پذیری احتمالی قیمت های داخل از قیمت­های جهانی را شناسایی و به درک دقیق­تر الگوی نوسان قیمت­های داخلی کمک خواهد نمود. تکنیک مورد استفاده نیز شامل روش­های نوین اقتصاد­سنجی سری­های زمانی (همگرایی و الگوهای تصحیح خطا) می­باشد. مهمترین نتایج حاصل موید وجود ارتباط بلند­مدت میان قیمت­های داخلی و جهانی پنبه،ذرت و سویا می­باشد. به عبارت دیگر قانون قیمت واحد در مورد محصول پنبه، ذرت و سویا در سالهای مورد بررسی به صورت معنی­داری پذیرفته می­شود. نتایج حاصل از برآورد الگوی بلند مدت در بازارهای پنبه، ذرت و سویا نشان می­دهد که به ترتیب در هر دوره زمانی ۹۸، ۷۶ و ۹۹ درصد از عدم تعادل­های کوتاه­ مدت تصحیح خواهد شد. با توجه به تایید وجود ارتباط بلند مدت میان قیمت جهانی و داخلی سه محصول پنبه، ذرت و سویا از یک سو و جایگاه این محصولات در کاربردهای صنعتی و تغذیه­ای، پیشنهاد می­شود به منظور اجتناب از بروز نوسان زیاد در قیمت های داخلی، شرایط بازار جهانی بطور مستمر نظارت شده و با اتخاذ تدابیر حمایتی لازم بویژه در زمینه سیاست­های تجاری، به عنوان مثال تعرفه­های وارداتی پایدار، از حساسیت زیاد قیمت داخلی به نوسان قیمت جهانی کاسته شود.

دانه های روغنی, قیمت واحد, همگرایی, الگوی تصحیح خطا, قیمت جهانی