امیرحسین علی بیگی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی و عضو مرکز پژوهشی تحقیقات اقتصادی - اجتماعی دانشگاه رازی
معصومه جعفری نیا - دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی

تعاونی ها که با انسجام سرمایه ی اقتصادی و انسانی اعضای خود تشکیل می شوند، می توانند موجب تقویت سرمایه ی اجتماعی شوند. به منظور بررسی علمی این موضوع، تحقیق توصیفی همبستگی حاضر با هدف کلی بررسی تاثیر عضویت در تعاونی های تولیدی بر میزان سرمایه ی اجتماعی انجام شد. جامعه ی آماری این تحقیق ۲۱۶ پرورش دهنده ی طیور در دو گروه فعال به شکل تعاونی و به صورت خصوصی در شهرستان کرمانشاه بودند. با استفاده از جدول بارتلت و همکاران( ۲۰۰۱) حجم نمونه ۱۶۹ نفر تعیین و برای دستیابی دقیق به افراد مورد مطالعه، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تناسبی استفاده شد. یافته ها حاکی از وجود اختلاف معنی دار بین بخش تعاونی و خصوصی از لحاظ سرمایه ی اجتماعی درون گروهی بود. پنج عامل اعتماد به غریبه ها، اعتماد بین شخصی، مبادله ی اطلاعات با داخل نظام اجتماعی، تعاون اجتماعی و شبکه ی روابط غیر رسمی به ترتیب به عنوان مهم ترین فاکتورهای سرمایه ی اجتماعی متمایز کننده ی دو گروه تعاونی و خصوصی شناسایی شدند؛ به طوری که اعضای تعاونی های تولیدی نسبت به تولیدکنندگان بخش خصوصی از نظر دارا بودن این مولفه ها در سطح بالاتری قرار داشتند. نتایج تحقیق نشان داد که تشکیل تعاونی باعث تقویت سرمایه ی اجتماعی افراد می شود. در کل، سرمایه ی اجتماعی تولیدکنندگان بخش تعاونی بیشتر از تولیدکنندگان بخش خصوصی بود.