هما فتی الهی - دانشجوی ارشد مکانیزاسیون کشاورزی دانشگاه تهران
شاهین رفیعی - استاد گروه ماشین های کشاورزی دانشگاه تهران
سید هاشم موسوی اول - دکتری مکانیزاسیون کشاورزی

بخش کشاورزی از مهم ترین بخش های تاثیرگذار بر محیط زیست است. بررسی و مدیریت اثرات زیست محیطی با روش ارزیابی چرخه ی زندگی (LCA) می تواند به عنوان یکی از عوامل دستیابی به تولید پایدار محصولات کشاورزی مدنظر قرار گیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی چرخه ی زندگی انرژی، اقتصادی و زیست محیطی تولید گندم در استان لرستان در سال زراعی ۹۳-۹۴ می باشد. بدین منظور تولید گندم در قالب چرخه ی زندگی از مراحل استخراج مواد اولیه تا تحویل محصول به سیلو، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان داد که بیشترین میزان انرژی نهاده با ۶۴/۱۲ گیگا ژول در هکتار به نیتروژن مصرفی از کودهای شیمیایی تعلق دارد و نیز سهم انرژی تجدید ناپذیر نسبت به انرژی تجدید پذیر به میزان قابل توجهی بیش تر است. شاخص های انرژی و اقتصادی محصول محاسبه گردید. سود خالص اقتصادی ۱۶/۵۹ میلیون ریال بر هکتار و نسبت سود به هزینه ۵۸/۲ در یک سال زراعی برآورد شد و این وضعیت مطلوبی از لحاظ اقتصادی برای منطقه می باشد. نتایج حاصل از ارزیابی تاثیرات زیست محیطی محصول موردمطالعه نشان داد که بیش ترین بارهای محیطی ناشی از مصرف کود های شیمیایی به خصوص نیتروژن و فسفات، کود دامی و الکتریسیته بوده است. مزارع دیم نسبت به مزارع آبی در سطح پایین تری از نظر مصرف انرژی قرار دارد اما نتایج نشان داد که اثرات زیست محیطی بیشتری به ازای هر تن محصول تولیدی ایجاد می کنند که عمده ی انتشارات در اثر تولید و مصرف کود می باشد.

اثرات زیست محیطی, ارزیابی چرخه ی زندگی, شاخص های انرژی و اقتصادی, سود خالص اقتصادی