عبدالکریم اسماعیلی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
فاطمه فتحی - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

بر خلاف مطالعاتی که به بررسی وجود و شکل منحنی زیست محیطی کوزنتس پرداخته اند، در مطالعه حاضر ارتباط علی مصرف انرژی (معادل نفت)، تولید گاز دی اکسید کربن، تولید ناخالص ملی، نیروی کار فعال اقتصادی و تشکیل سرمایه ثابت برای سال های ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۷ در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی ایستایی داده های مورد بررسی، از مدل اقتصاد سنجی خود توضیح برداری (VAR) برای ارزیابی ارتباطات بین متغیر ها استفاده شد. نتایج علیت گرانجری نشان داد که مصرف انرژی و تولید ناخالص ملی علت انتشار گاز دی اکسید کربن می باشند و از سوی دیگر دوره واکنش آلودگی به مصرف انرژی در ایران نسبت به سایر کشورها کوتاهتر می باشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد سهم انرژی در توضیح واریانس خطای پیش بینی دی اکسیدکربن نسبت به تولید ناخالص بیشتر می باشد. با کاهش مصرف انرژی (بر اثر اتخاذ سیاست هایی مثل قیمت گذاری یا سهمیه بندی سوخت) امکان کنترل آلودگی در ایران در مدت کوتاهتری امکان پذیر می باشد.