فاطمه مکی زاده - Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge, School of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
اسماعیل بیگدلو - Department of Information Science and Knowledge, School of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran

مقدمه: کووید ۱۹ به دلیل بیماری زایی و شیوع گسترده آن در سراسر جهان، به یک نگرانی عمده بهداشت جهانی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف ترسیم و تحلیل شبکه مفهومی تولیدات علمی حوزه موضوعی کووید ۱۹ در پایگاه PubMed جهت شناخت هرچه بیشتر این حوزه انجام گردید. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به تحلیل محتوای متون با رویکرد علم سنجی پرداخت. جامعه تحقیق را ۹۹۹۹ مقاله حوزه بیماری کووید ۱۹ تشکیل داد که در محدوده زمانی سال های ۲۰۲۱-۲۰۲۰ در پایگاه PubMed نمایه شده بود. تحلیل داده ها و ترسیم شبکه مفهومی با استفاده از نرم افزارهای Ravar PreMap، UCINET، NetDraw و VOSviewer انجام گرفت. یافته ها: با توجه به شاخص های مرکزیت، مفاهیمی مانند SARS-CoV-۲ و Pandemics، از جمله پرکاربردترین موضوعات این حوزه به شمار می رود. ساختار فکری این حوزه در چهار خوشه موضوعی شامل «پاندمی و کنترل بیماری های واگیردار»، «درمان کووید ۱۹»، «عوامل مرتبط با شدت بیماری» و «قرنطینه و تشخیص کووید ۱۹» قرار گرفت. نتیجه گیری: با تحلیل موضوعات منتسب به مدارک، خوشه های موضوعی شکل گرفته دارای ارتباط ساختاری با یکدیگر هستند. بیشتر پژوهشگران به جنبه های پاندمی، کنترل بیماری های واگیردار و درمان کووید ۱۹ توجه داشتند. نیاز به انجام مطالعات چند بخشی (بررسی از زوایای متفاوت) در حوزه هایی همچون عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی یا فرهنگی که کمتر به آن توجه شده است، احساس می گردد.

COVID-۱۹, PubMed, Scientometrics, Conceptual network, کووید ۱۹, پایگاه PubMed, علم سنجی, شبکه مفهومی