فاطمه ادیبی سعدی نژاد - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشکده جغرافیا ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
فاطمه یزدانی فرد - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامشهر

در ایران ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر مسئله مندی مسکن موثر بوده و تقاضاهای سوداگرانه در بازار سرمایه، مسکن را به کالایی سرمایه ای بدل کرده است .از این رو در این پژوهش با نگاهی همه جانبه پس از بررسی بنیان های نظری و پیشینه ی پژوهش، شاخص هایی کمی و کیفی مسکن مورد بررسی قرار گرفت و چارچوب مفهومی موضوع استخراج شد .سپس در سطح کشور، رتبه بندی استانها براساس شاخصهای موجود توسط مدل تاپسیس و فازی.صورت گرفت. نتایج این رتبه بندی نشان می دهد که تجمع ثروت در مناطق کلانشهری در کشور، افزایش مسکن سرمایه ای و رشد مسکن استیجاری و مسئله سکونت گروه های کم درآمد شهری و مسکن در استطاعت در این مناطق بیش از سایر استانها بوده است به گونه ای که استانهای دارای کلانشهر رتبه های اول تا دهم را به خود اختصاص داده اند .نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد مسئله اصلی ریشه در ساختارهای مدیریتی دارد و تا زمانی که میان الیگارشی سیاسی و اقتصادی همپوشانی باشد، امکان برون رفت از بحران فراهم نیست. همچنین توجه به رویکردهای نوین و نیز سلسله قوانین مالیاتی همراه با نظرات میتوانند به عنوان یکی از گزینه های مهم درحل مسئله مسکن راهگشا باشد؛ چراکه افزایش هزینه های مالی، عدم عرضه و نبود چشم انداز رشد برای عرضه کنندگان از ارزش مبادله ای و سوداگری در بازار مسکن می کاهد.

بحران ، مسکن ، نقاط شهری ، کلانشهر