الهام منوچهری زاده - استادیار گروه علوم پایه دانشگاه فرهنگیان ، تهران، ایران

با توجه به نقش مهمی که هوش های چندگانه در تکمیل رشد همه جانبه افراد ایفا می کنند، تدارک محتوای کتاب های درسی بر اساس این نوع از هوش در نظام آموزشی، نیازی مبرم به نظر می رسد. از آنجایی که افراد گوناگون، در شکوفایی مولفه های مختلف هوش توانایی یکسانی ندارند، همواره این نگرانی وجود دارد که استعدادهای ویژه موجود در زمینه انواع هوش، نظیر هوش های تصویری، موسیقیایی، بدنی جنبشی و ...نادیده گرفته شود. ازاین رو پژوهش حاضر، به بررسی و تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی از منظر میزان کاربست مولفه های هوش های چندگانه گاردنر در دروس و در قالب های مختلف ارائه محتوا پرداخته است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و کاربردی است. جامعه آماری آن، کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ است. متن ، تصاویر و کلیه ی فعالیت های یادگیری کتاب مورد بررسی و بازبینی قرار گرفت. براساس تعریف و ویژگی هر یک از انواع هوش های هشت گانه، چک لیستی از مصداق های آنها تهیه و سپس، کدگذاری محتوای کتاب انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان توجه به مولفه های مختلف هوش در همه درس ها و در قالب های مختلف ارائه محتوا یکسان نیست. تجزیه و تحلیل داده ها و محاسبه χ۲ تفاوت معنی داری را به سود هوش منطقی/ ریاضی و سپس هوش زبانی/ کلامی نشان داد. همچنین، از سایر مولفه های هوش در بخش های مختلف محتوا به میزانی نابرابر استفاده شده است. هوش موسیقیایی درهیچ درس و قالب ارائه محتوایی شناسایی نشد.

هوش, نظریه گاردنر, تحلیل محتوا, علوم تجربی, سوم ابتدایی