احسان خسروشاهی - کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

یکی از مشکلاتی که مهندسین ژئوتکنیک با آن رو به رو هستند، این است که تصویر پیوسته ای از جابه جایی و تغییر شکل خاک در مسائل ژئوتکنیکی و الگوی تغییرات آن ها وجود ندارد. روش های قدیمی تر به دست آوردن جابه جایی، تغییر شکل و میدان جریان در خاک ها نیز به دلایل مختلفی ازجمله عدم دقت کافی، گسسته بودن تصاویر و هزینه بالا، کمک زیادی به مهندسین نمی کنند. استفاده از خاک های شفاف مصنوعی در مدل سازی های فیزیکی، مشکلات ذکرشده را تا حدود زیادی حل می کند. این خاک ها از دو فاز تشکیل می شوند. فاز اول، بخش جامد آن است که موادی همچون پودر سیلیس بی شکل یا آمورف، کوارتز ذوب شده، یک پلیمرمصنوعی مبتنی و بر پایه آب به نام آکوابیدز می باشد. فاز دوم نیز یک مایع منفذی است که باید ضریب شکست یا بازتاب نور یکسانی با فاز جامد آن داشته باشد. این مایع منفذی نیز موادی همچون روغن های معدنی، حلال های پارافینی و آب می باشد. کاربرد اصلی خاک های مصنوعی شفاف در مدل سازی فیزیکی می باشد. به این شکل که مدل فیزیکی موردنظر ساخته شده و به جای خاک طبیعی در آن از خاک مصنوعی شفاف استفاده می شود. با به کارگیری تکنیک ها و روش های لیزری (نوری) و همچنین تصویربرداری دیجیتالی و پردازش تصویر، الگوی مناسبی از میدان های جریان جابه جایی و تغییر شکل خاک به دست می آید. در این پژوهش به بررسی و مشاهده تغییرشکل، نشست و اندرکنش خاک تحت بار و هنگام استفاده از ژئوسنتتیک ها پرداخته شده است.

خاک شفاف، خاک مصنوعی، ژئوتکنیک، نشست، ژئوسنتتیک