یاسر علی زاده - دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
شهاب هوشمندفر - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام

به منظور بررسی اثر آرایش کاشت و کاربرد اسید سالیسیلیک بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود آزمایشی در سال زراعی۱۳۹۴ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام به صورت قالب طرح فاکتوریل با ۳ تکرار و ۱۲ تیمار اجراشد. تیمارها شامل سه سطح آرایش کاشت در تراکم ۲۵ بوته در متر مربع (فاصله ردیف: ۳۰ ، ۴۰ و ۵۰ و فاصله بوتهروی ردیف به ترتیب ۱۳ ، ۱۰ و ۸ سانتیمتر) و چهار سطح محلول پاشی اسید سالیسیلیک (۰ ، ۳۰ ، ۶۰ و ۹۰ واحد درمیلیون اجرا شد.صفات اندازه گیری شامل تعداد دانه، وزن دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف، ارتفاع بوته، عملکردبیولوژیک، عملکرد اقتصادی، شاخص برداشت، آنزیم کاتالاز، ، آنزیم پلی فنل اکسیداز، کارتنوئید و کلروفیل های a ، bوکلروفیل کل بودند. نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از اسید سالیسیلیک در تیمار آرایش کاشت ۱۳ * ۳۰ تاثیر مثبتیبر عملکرد اقتصادی، بیولوژیک و اجزاء عملکرد (وزن صد دانه) داشت به گونه ای که بیشترین میزان عملکرد دانه وبیولوژیک در تیمار ۹۰ پی پی ام سالیسیلیک اسید و آرایش کاشت ۱۳ * ۳۰ حاصل شد همچنین بیشترین میزان کلروفیل aو b و کلروفیل کل در تیمار آرایش کاشت ۱۳ * ۳۰ و کاربرد سالیسلیک اسید ۶۰ و ۹۰ واخد در میلیون به دست آمد.نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که با اعمال سالسیلیک اسید، میزان کارتنوئید نیز افزایش یافت. بیشترین میزانآنزیم پلی فنل اکسیداز و آنزیم کاتالاز در با لاترین غلظت سالسیلیک اسید و در آرایش کاشت ۸ * ۵۰ ( ۲۸ / ۰ میلی گرمبرگرموزن تر) به دست آمد. در واقع افزایش سطح آنزیم های حفاظتی کاتالاز و پلی فنل اکسیداز بعلت وجود اکسیژنواکنشگر ناشی از رقابت در آرایش کاشت های ۱۰ * ۴۰ و ۸ * ۵۰ بود. به طور کلی کاربرد سالیسیلیک اسید در آرایشکاشت متوازن تر (۱۳ * ۳۰) سبب افزایش رنگیزه های فتوسنتزی (به عنوان یکی از اجزاء تاثیرگذار بر تولید عملکرد)و مقدار کارتنوئیدها ، کاتالاز و پلی فنل اکسیداز (بعنوان یکی از اجزا سیستم دفاعی انتی اکسیدانی) موجب بهبود عملکردو اجزای عملکرد نخود گردیده است.

کاشت ،محلول پاشی، اسید سالیسیلیک ،عملکرد ،اجزای عملکرد