بهرنگ طاهری - دانشجوی دکترای علوم سیاسی(گرایش مسائل ایران)، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد توحیدفام - دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سیدمصطفی ابطحی - استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مشروعیت سیاسی در جهان قدیم، عمدتا واجد خصلت هنجاری بود. اما در جهان مدرن، این مفهوم ضمن حفظ برخی عناصر هنجاری در درون خود، پیوندی عمیق با خواست عمومی و مطالبات شهروندان یافته است. بر این اساس، امروزه مشروعیت سیاسی برخوردار از ماهیتی دووجهی است که به طور همزمان، ویژگی های هنجاری و اجتماعی یک جامعه را بازتاب می دهد و به ترتیب مشروعیت های اولیه و ثانویه نظام را می سازد. در این مقاله، با رویکرد کیفی و روش توصیفی تحلیلی به تبیین موضوع مشروعیت نظام های سیاسی بر مبنای دو پایه هنجاری و اجتماعی مشروعیت می پردازیم. فرضیه پیش روی ما این است که تداوم بلندمدت مشروعیت سیاسی مستلزم حفظ فاصله میان دو پایه ساختمان مشروعیت نظام از طریق مشروعیت یابی مداوم است؛ به گونه ای که بروز بحران در مشروعیت ثانویه نظام موجب سرایت بحران به مشروعیت اولیه آن نگردد. در پایان به منظور تبیین عینی موضوع، مروری بر بحران مشروعیت در رژیم محمدرضاشاه خواهیم داشت.

مشروعیت سیاسی, مشروعیت یابی, پایه هنجاری مشروعیت, پایه اجتماعی مشروعیت