مجید نامداری - دانشجوی دوره دکتری، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
شاهین رفیعی - استاد، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران
علی جعفری - دانشیار، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی دانشگاه تهران

هدف از انجام عملیات خاک­ورزی تهیه بستری مناسب برای بذر می­باشد. یکی از شاخص­های مهم در زمینه کیفیت شخم، قطر متوسط وزنی کلوخه­های ایجاد شده در عملیات شخم می­باشد. در این مطالعه تلاش شد با استفاده از روش شش سیگما، شاخص قطر متوسط وزنی کلوخه­ها در مزرعه دانشگاه تهران مورد مطالعه قرار گرفته و بهبود داده شود. شش سیگما یکی از روش­های نوین مدیریتی در زمینه بهبود فرایندها می­باشد که کاربردهای وسیعی دارد. اندازه­گیری­ها نشان داد که قابلیت فرایند برای شاخص قطر متوسط وزنی کلوخه­ها در مزرعه مورد مطالعه ۶۹/۰ می­باشد. نتایج اولیه همچنین نشان دادند که این فرایند تحت کنترل نبوده و نیاز به بهبود دارد. با استفاده از ابزار FMEA مشخص شد که مهم­ترین عوامل مدیریتی تاثیرگذار بر قطر متوسط وزنی کلو­خه­ها، رطوبت خاک، سرعت پیش­روی تراکتور و عمق شخم به ترتیب با نمره اولویت ریسک ۹۰۰، ۶۳۰ و ۵۶۰ می­باشند. بنابراین با اصلاح این عوامل و اجرای مجدد عملیات شخم در شرایط جدید، قابلیت فرایند به ۳۶/۱ افزایش یافت که بیان­گر این موضوع است که با اعمال اصلاحات کیفیت شخم بهبود یافته و بستر بذر یکنواختی تشکیل می­شود.

tillage, Moldboard plow, Mean Weight Diameter (MWD), Tillage quality