سعید نواب پور - Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
حوریه نجفی - Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran

تنش های محیطی از عوامل اصلی کاهش دهنده رشد و نمو و عملکرد گیاهان زراعی به شمار می­آیند و همواره امنیت غذایی انسان ها را تهد ید می کنند. این مطالعه به­منظور بررسی اثر تنش خشکی بر تغییرات صفات بیوشیمیایی و میزان بیان ژن های عوامل رونویسی MYB در دو رقم گندم (تجن و زاگرس)، تحت تنش خشکی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار انجام شد. اعمال تیمار خشکی در سه سطح ۴۰، ۷۰ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی و ۴ هفته پس از جوانه زنی انجام شد. ۲۰ روز پس از اعمال تنش نمونه برداری از برگ و ریشه به­منظور بررسی بیان ژن­ها و برخی صفات بیوشیمیایی صورت گرفت. نتایج بررسی محتوای کلروفیل تحت تنش نشان داد که با افزایش شدت تنش در ژنوتیپ‎های مختلف محتوای کلروفیلa  و b کاهش می یابد. میزان کاهش کلروفیلa  و b در ژنوتیپ تجن در تنش شدید، بیشتر از ژنوتیپ زاگرس بود. همچنین محتوای TBARM تحت تنش شدید خشکی به طور معنی داری بیشتر از وضعیت تنش متوسط بود و این افزایش در ژنوتیپ تجن بیشتر از رقم زاگرس دیده شد. تجزیه و تحلیلRT-PCR  نشان داد که ژن‎های خانواده MYB مورد مطالعه، تحت تنش خشکی افزایش بیان نشان می دهند. از طرفی رقم زاگرس که جزو ارقام متحمل به تنش خشکی میباشد برای تمامی ژنهای مورد بررسی افزایش بیان بیشتری نسبت به رقم تجن داشت که امکان استفاده از این رقم را در بحث برنامه­های بهنژادی فراهم می­کند. همچنین با توجه به اهمیت ژن­های خانواده  MYB طی تنش خشکی، از یافته های پژوهش حاضر می توان در برنامه های به­نژادی و هرمی کردن ژن­ها استفاده کرد.

Gene expression, Drought stress, Wheat, Biochemical traits, بیان ژن, تنش خشکی, گندم, صفات بیوشیمیایی