یاسر باقری - هیئت علمی گروه توسعه و سیاست گذاری اجتماعی دانشگاه تهران

سال‎ها ممارست و مواجهات مبتکرانه با میدان سبب یافتن رویکرد پژوهشی خاص و روش‎شناسی ویژه‎ای شده که مرتضی فرهادی را به پس‎زدن لایه‎های صوری پدیده‎ها و دستیابی به واقعیت اجتماعی مجهز کرده است. این رویکردها و روش‎ها به دلیل آنکه از بطن جامعه ایران برآمده‎اند، احتمالا توان بالاتری برای عبور از دشواری‎های شناخت‎شناسی یا رهزنان حقیقت در این میدان دارند؛ بنابراین تصریح انتظام فنون یادشده در آثار فرهادی که مسئله پژوهش حاضر را تشکیل می‎دهد، می‎تواند به شناخت بهتر پژوهشگران از جامعه ایران کمک کند. هدف اصلی پژوهش حاضر، کوشش برای استخراج عناصر بنیادین پژوهش به‎ویژه روش‎شناسی بومی در آثار مرتضی فرهادی و ارائه تصویری مصرح از آن است. روش پژوهش پیش رو کیفی و معطوف به آثار مرتضی فرهادی است. براساس یافته‎های پژوهش، فرهادی ضمن بهره‎گیری از واقع‎گرایی استعلائی از روش‎شناسی خاصی بهره می‎برد که به‎اختصار «توصیف ژرف سه‎بعدی» نامیده می شود. فرهادی در این روش، هم به ژرفای اجزای یک پدیده، هم به پویایی تاریخی آن و هم به گستره جغرافیایی پدیده مورد مطالعه توجه دارد؛ بدین‎ترتیب روش وی، ترکیبی از روش‎های موردی، تاریخی و تعمیم‎پذیر می باشد که به‎خوبی همبسته و از انسجام درونی برخوردار است

واره, روش شناسی بومی, باستان شناسی واژگان, توصیف ژرف, واقع گرایی انتقادی