نصرت مرادی - دکترای تخصصی گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سید هدایت اله نوری - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

هدف این پژوهش، طراحی یک مدل ارزیابی تناسب زمین براساس روش ارزیابی چندمعیاره-سناریو محور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای توسعه کشاورزی در شهرستان ارومیه واقع در شمال غرب ایران است. در این رویکرد چندمرحله ای، ابتدا، مهم ترین ویژگی های فیزیکی زمین ازجمله توپوگرافی مطالعه شد. در مراحل بعدی، محدودیت های طبیعی و انسانی و درنهایت، سناریوهای محیط زیستی و اجتماعی-اقتصادی برای تهیه سناریوی توسعه کشاورزی پایدار ارزیابی شد. نتایج مستخرج از تهیه نقشه پایه محدودیت های توسعه کشاورزی براساس مدل بولین و فازی نشان دهنده آن بود که تنها حدود ۱۲ درصد از کل مساحت شهرستان برای توسعه کشاورزی بدون محدودیت است؛ در حالی که حدود ۶۴ درصد از کل مساحت شهرستان در کلاس محدودیت متوسط تا شدید قرار دارد. نتایج ارزیابی زمین در دو سناریوی محیطزیستی و اجتماعی- اقتصادی نشان از آن داشت که با توجه به شرایط حاکم بر منطقه و بحران محیط زیستی دریاچه ارومیه، سناریوی توسعه کشاورزی پایدار به عنوان یک آلترناتیو موثر توسعه در نواحی دور از دریاچه، از تمرکز فزاینده فعالیت ها در حاشیه دریاچه کاسته و در کاهش مشکلات دریاچه ارومیه و حفاظت از آن موثر است.

سناریو, کشاورزی پایدار, ارومیه, تناسب زمین