حلیمه ابن عباسی - کارشناسی ارشد زبانشناسی، دانشگاه الزهرا (واحد ارومیه)، تهران، ایران
معصومه نجفی پازکی - استادیار سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی تعداد و نوع وابسته های گروه اسمی در متون مورد مطالعه دانش آموزان ۱۰۱۲ ساله کلاس های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی منطقه ۹ تهران است که این دانش آموزان با بهره گیری از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این منطقه، ۶ مدرسه به طور تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند. سپس، پیکره نوشتاری کودکان پایه های چهارم، پنجم و ششم این مدارس گردآوری شد. در مجموع، ۹ کلاس چهارم، ۱۰ کلاس پنجم و ۹ کلاس ششم در این پژوهش شرکت داشتند و مجموع دانش آموزان ۸۸۹ نفر بود. از این مجموعه، براساس جدول مورگان ۳۰۰ متن انتخاب شدند و ۲۲۰۳ گروه اسمی در چارچوب دستور وابستگی بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، دانش آموزان وابسته های پسین (۶۲/۶%) را بیشتر از وابسته های پیشین (۴۵/۲%) تولید کرده اند که این نشانگر آن است که تولید وابسته های پسین برای دانش آموزان این رده سنی آسان تر است. به ترتیب، موقعیت هشتم (وابسته اضافی) (با درصد میانگین ۰۳/%۴)، موقعیت هفتم (صفت بیانی) (با درصد میانگین ۳۹/۱%) و موقعیت سوم (خصوصا اعداد ترتیبی و اصلی، صفت عالی) (با درصد میانگین ۲۲/۱%) بیشتر از دیگر موقعیت ها در نوشتار این دانش آموزان کاربرد داشته اند. موقعیت ششم (شاخص) با درصد میانگین ۰۱/۰% پایین ترین کاربرد را داشته است. همچنین، در تفکیک پایه ها، پایه ششم بالاترین میانگین کل (۴۴/۱۲%) را داشته است که این وضعیت نشان می دهد با بالاتر رفتن سن، گروه های اسمی پیچیده تر با وابسته های بیشتری تولید می شوند. یافته های پژوهش حاضر با شناسایی میزان پیچیدگی نحوی گروه اسمی کودکان ۱۰ تا ۱۲ ساله، نمایی از رشد زبانی آنها را نشان می دهد.

گروه اسمی, وابسته های پیشین و پسین, تعداد وابسته ها, نوع وابسته ها, دستور وابستگی, کودکان ۱۰ تا ۱۲ ساله