هادی مدبری - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
علیرضا شکوهی لنگرودی - استاد، گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

تالاب ها به­عنوان مهم­ترین اکوسیستم های آبی علاوه بر دارا بودن ارزش های متعدد زیست بومی، خدمات بسیاری را در اختیار جوامع محلی قرار داده اند. تعیین مقدار آب مورد نیاز جهت حفظ هم­زمان ارزش های زیست محیطی و اقتصادی-اجتماعی ذینفعان تالاب، با توجه به نقش کلیدی آب در کارکردهای وابسته به اکوسیستم های آبی ضروری می باشد. به­طور معمول در محاسبه نیاز آبی اکوسیستم های تالابی، مسائل اقتصادی-اجتماعی کمتر درنظر گرفته می شود ولی در رویکردهای جامع درچارچوب IWRM در کنار مباحث هیدرولوژیکی و اکولوژیکی، موضوعات اقتصادی-اجتماعی که با معیشت جوامع انسانی مرتبط هستند نیز درنظر گرفته می شود. در پژوهش حاضر تالاب بین­المللی انزلی به­عنوان مطالعه موردی انتخاب شد و مقدار عمق و حجم مورد نیاز تالاب جهت مقاصد گردشگری با استفاده از یک روش ترکیبی که از روش های هیدرولوژیکی، اکولوژیکی و اقتصادی-اجتماعی استفاده می نماید ، تعیین گردید. در این روش، در ابتدا تمامی خدماتی که تالاب برای ذینفعان محلی فراهم می کند با انجام مصاحبه حضوری، مشاهده و مرور منابع شناسائی گردید و نشان داده شد که در مباحث اقتصادی-اجتماعی، گردشگری )قایقرانی( یکی از مهمترین فاکتورها در تعیین نیاز آبی تالاب می باشد. در مرحله بعد، شناسائی محل های استقرار تعاونی ها و اسکله های قایقرانی انجام شد و با انتخاب شاخص های اکولوژیکی-گردشگری، مسیرهای بهینه جهت حرکت قایق های موتوری به سمت این مکان ها شناسایی گردید. با تخمین عمق آب مورد نیاز جهت حرکت قایق ها، حجم آب لازم برای نیاز آبی گردشگری در تالاب انزلی برابر با ۱۳۰ میلیون مترمکعب برآورد گردید که ۵۰ میلیون مترمکعب بیشتر از حجم کنونی تالاب و به همین اندازه کمتر از حداقل نیاز اکولوژیکی تالاب می باشد.

نیاز آبی گردشگری, شاخص اکوتوریسم, لاله تالابی, پرندگان مهاجر آبزی, تالاب انزلی