ابوذر قره خانی - دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی،دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
نوذر قهرمان - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی-دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی،دانشگاه تهران، کرج، ایران
پرویز ایران نژاد - دانشیار گروه فیزیک فضا-موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

تبخیر- تعرق مولفه­ای مهم در بیلان آبی و یک عنصر کلیدی در مدیریت منابع آب به خصوص در مناطق خشک و نیمه­خشک مانند ایران است. هدف از این پژوهش، بررسی عدم قطعیت برآوردهای تبخیر- تعرق واقعی (ETa) حاصل از یک مدل مبتنی بر سنجش از دور و دو پایگاه داده­های اقلیمی است. برای این منظور مقادیر ETa حاصل از مدل پریستلی- تیلور(PT- JPL) و دو پایگاه داده  GLEAM و ERA-Interim برای حوضه کرخه در دوره زمانی ۲۰۱۷-۲۰۱۳ تهیه شد. جهت تحلیل عدم قطعیت برای هر یاخته مکانی (با تفکیک ۲۵/۰× ۲۵/۰) در حوضه از روش کلاه سه گوشه(TCH)  استفاده شد. نتایج تحلیل عدم قطعیت نشان داد که داده­های ETERA-Interim،  ETGLEAMو ETPT- JPL به ترتیب در ۳۸، ۱۳ و ۴۹ درصد یاخته­ها دارای عدم قطعیت کمتری هستند. بیشترین درصد یاخته­ها با کمترین عدم قطعیت در زیر حوضه­های سیمره، کرخه جنوبی و گاماسیاب مربوط به مدل ETPT-JPL به ترتیب ۴/۵۴، ۳/۷۲ و ۵۰  و در زیر حوضه­های قره­سو و کشگان متعلق به پایگاه داده ETERA-Interim به ترتیب ۵/۵۵ و ۴/۵۳ درصد بود. بررسی تغییرات ارتفاعی ETa حوضه کرخه نشان داد که بر مبنای کمترین عدم قطعیت، نتایج دو پایگاه داده و مدل PT- JPL در ارتفاع ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ متر از سطح دریا عملکرد بهتری دارند. داده­های ETPT-JPL در اقلیم خشک گرم و داده­های ETERA-Interimدر اقلیم نیمه مرطوب معتدل و داده­های ETGLEAM  در اقلیم بسیار مرطوب سرد، منتخب می­باشند.بر اساس الگوی کاربری اراضی و عدم قطعیت برآوردهای تبخیر- تعرق، در یاخته­هایی با کاربری کشاورزی- باغ و جنگل داده­های ETGLEAM از عدم قطعیت کمتری برخوردار می­باشند. در یاخته­های با کاربری مراتع، داده­های مدل ETPT- JPL و پایگاه ETERA-Interim و در یاخته­های با کاربری دیمزار، داده­های ETERA-Interim برگزیده شدند. امکان سنجی کاربست داده­های مورد استفاده، نیازمند بررسی­های بیشتر در سایر اقلیم­ها است.

تبخیرتعرق, عدم قطعیت, کاربری اراضی, کرخه