سیدعلی فرجام - کارشناس ارشد مکانیک خاک وپی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان
مهدی مخبری - استادیار بخش مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان

در این تحقیق جهت بررسی اثر موقعیت قرارگیری تونل ها نسبت به یکدیگر بر الگوی تغییر شکل)نشست(سطح زمین، تونل های دوقلو با سه ترکیب بندی مختلف 52 و 52 ، یعنی تونل ها با موقعیت افقی، تونل ها با موقعیت مورب و تونل ها با موقعیت عمودی مورد بررسی قرارگرفته اند. تونل های مورب نیز شامل سه زاویه 52درجه ای تونل ها نسبت به یکدیگر می باشند. علاوه بر موقعیت قرارگیری تونل ها اثر عواملی همچون نوع خاک، هندسه تونل ها، تراز آب زیرزمینی و انقباضخاک بر منحنی نشست سطح زمین نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق جهت مدلسازی ها از کد اجزای محدود Plaxis 3D Tunnel استفادهگردیده است. بر طبق نتایج در تونل های افقی با افزایش فاصله تونل ها از یکدیگر از مقادیر نشست کاسته شده و مقادیر نشست در حالتی که تونل ها به صورتتوام عمل می کنند، تقریباً دو برابر حالت منفرد است. در تونل های با موقعیت مورب، با افزایش زاویه تونل ها مقادیر نشست افزایش یافته و در تونل های عمودی موقعیت تونل پایینی تاثیری در منحنی نشست سطح زمین نخواهد داشت. همچنین می توان اظهار داشت که تونل های افقی در شرایط یکسان نشست کمتری نسبت به تونل های مورب و عمودی ایجاد می کنند. در ناحیه تاثیر تونل ها بر یکدیگر نیز مقادیر نشست و نیروهای درونی تونل ها مقادیر بزرگتری هستند. از این تحقیق همچنین آشکار گردید که نوع خاک مورد حفاری از جمله عوامل موثر در مقادیر نشست بوده و بطور کل مقادیر نشست در خاک های ریزدانه نسبت به خاک های درشت دانه مقادیر کمتری هستند. پارامتر انقباض نیز از جمله عواملی است که منحنی نشست سطحی شدیداً به آن حساس می باشد.

تونل، تونل دوقلو، موقعیت تونلها، مترو