محمدحسن قره داغی - دانشجوی دکتری گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مهدی همایی* - هیات علمی / دانشگاه تربیت مدرس
مجید میرلطیفی* - دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی، گروه آبیاری، تخصص: مهندسی آبیاری
علی اکبر نوروزی - پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران، ایران

برآورد با دقت مناسب تبخیر- تعرق مرجع برای مدیریت و برنامه­ریزی بهینه آبیاری ضروری است. همچنین، دستیابی به پیش­بینی­های میان­مدت دقیق پارامترهای موثر در برآورد تبخیر- تعرق مرجع عنصری کلیدی برای برنامه­ریزی پویای آبیاری است. این پژوهش با هدف بررسی اثر استفاده از پیش­بینی­های مدل منطقه­ای WRF برای افزایش دقت برآورد تبخیر- تعرق مرجع انجام گردید. از این رو دقت و صحت برونداد و در نتیجه کارآیی پیش­بینی­های ۲۴، ۴۸، ۷۲، ۹۶ و ۱۲۰ ساعته مدل برای برآورد تبخیر-تعرق مرجع ارزیابی شد. به همین منظور خروجی مدل برای چهار ایستگاه­ قزوین، اسماعیل آباد، کرج و هشتگرد در یک دوره سه ماهه (می تا ژوئیه سال ۲۰۱۸ میلادی) استخراج و با میانگین ده روزه دوره­ی پایه و داده­های هواشناسی سال ۲۰۱۸ در ایستگاه­های متناظر مقایسه شد. نتایج نشان داد که نرخ تغییرات تبخیر- تعرق مرجع ده روزه (میانگین تمامی ایستگاه­ها) در دوره­ی مورد مطالعه نسبت دوره­ی پایه به ترتیب ۹/۲۰- ، ۱۲/۸- و ۸۳/۷ درصد است. این درصد نرخ تغییرات نشان دهنده انحراف مقدار تبخیر- تعرق مرجع در دوره­ی موردمطالعه نسبت به دوره­ی پایه است و بیانگر لزوم استفاده از پیش­بینی­های میان مدت در برآورد صحیح تبخیر- تعرق مرجع است. دامنه­ی تغییرات ضریب تعیین (R۲)  برونداد مدل بین ۸۱۳/۰ تا ۹۲۱/۰ به­دست آمد. با توجه به آماره­های مورد بررسی، برونداد مدل برای همه­ی ایستگاه­­ها و طول دوره­های پیش­بینی ­۲۴، ۴۸، ۷۲، ۹۶ و ۱۲۰ ساعته با دقت زیاد و مناسب ارزیابی شده و استفاده از آن موجب افزایش دقت برآورد تبخیر- تعرق مرجع می­گردد. یافته­ها نشان داد که نه تنها از نظر هماهنگی زمانی، بلکه به لحاظ مقدار نیز همانندی بسیار زیادی بین مقادیر برآورد شده تبخیر- تعرق مرجع حاصل از پس­پردازش آماری برونداد مدل پیش­بینی و تحقیقاتی آب و هوا (WRF) با مقادیر محاسبه شده تبخیر- تعرق مرجع توسط داده­های ایستگاه­های هواشناسی متناظر در نقاط مورد مطالعه وجود دارد.

تبخیر- تعرق مرجع, برنامه ریزی آبیاری, پیش بینی های میان مدت هواشناسی, مدل منطقه ای WRF