سید ما شااله حسینی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،شیراز،ایران
علی تسلیمی - دانشجوی سابق دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات فارس، گروه زراعت وکارشناس مسئول امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان فارس،شیراز،ایران
یعقوبعلی کرمی - مربی پژوهش بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
منوچهر دستفال - مربی پژوهش بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

آزمایشی مزرعه­ای به­منظور بررسی تاثیر چند نوع کود زیستی نیتروژنی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم چمران و شیرودی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان داراب اجرا گردید. ارقام گندم (چمران و شیرودی) به عنوان کرت­های اصلی و کودهای زیستی (نیتراژین عمومی + ۶۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۱) – نیتراژین ویژه غلات + ۶۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۲) – نیتروکارا + ۶۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۳)– نیتروکسین + ۶۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۴)– نیتروجی (ازتوباکتر) + ۶۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۵) – بیوفارم نیتروژنی + ۶۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۶) – مصرف ۱۰۰% نیتروژن خالص از منبع اوره (A۷) – توصیه کودی  بر اساس آزمون خاک بدون مصرف نیتروژن (A۸)) به عنوان کرت­های فرعی در نظر گرفته شد. شاخص­های اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد در واحد سطح بودند. نتایج نشان داد که از لحاظ عملکرد اختلاف معنی داری بین ارقام گندم (P ≤۰.۰۵)  و کودها (P ≤۰.۰۱) وجود دارد. تیمار A۴، بیشترین مقادیر را در شاخص­های اندازه­گیری شده به­خود اختصاص داد. تیمار­های A۶ ,A۳ ,A۱ ,A۲و A۵ به ترتیب در مرحله بعد قرار گرفتند. تیمار A۷ که منحصرا کود شیمیایی اوره بود در جایگاه بعدی قرار گرفت. بطور کلی کودهای زیستی استفاده شده در این تحقیق حاوی باکتری­های تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر و آزوسپیریلوم، در صورت همراهی با کود شیمیایی نیتروژنی اوره می­تواند جایگزین مناسب و مطمئنی برای تامین بخشی از کودهای شیمیایی مصرفی نیتروژنه باشند.

ازتوباکتر, آزواسپریلیوم, اوره, تثبیت نیتروژن, کشاورزی پایدار