سیروس جعفری - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، اهواز، ایران

آگاهی از اشکال مختلف پتاسیم و توزیع آن در خاک های مختلف می­تواند به مصرف بهینه کودهای پتاسیم کمک نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی اشکال مختلف پتاسیم در خاک و همبستگی آن ها با ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی و کانی­های رسی خاک انجام گردید. نتایج نشان داد که میزان پتاسیم محلول با میزان رس­ رابطه معکوس و میزان پتاسیم تبادلی و قابل جذب با میزان رس­ رابطه مستقیم داشت. میزان پتاسیم تثبیت شده نیز به نوع و مقدار رس­ها در خاک بستگی داشت. پتاسیم ساختمانی با میزان آهن و میزان رس در خاک، رابطه مثبت و معنی­داری نشان داد اما با میزان گچ در خاک رابطه منفی داشت. پتاسیم کل بنابه همبستگی­ که با میزان رس داشت با میزان آهن، آلومینیم و سیلیس نیز که اجزاء اصلی تشکیل دهنده رس­ها می­باشند، نیز همبستگی بالایی داشت. میزان پتاسیم خاک به میزان زیادی با افزایش کانی های ایلیتی رو به فزونی بود ولی وجود پالی­گورسکایت یا کلریت زیاد در خاک با کاهش میزان پتاسیم در خاک همراه بود. نتایج نشان داد که میزان پتاسیم با وجود گچ، آهک و ماده آلی و بدون حضور این مواد در مناطق حاوی گچ مثل امیدیه، رامهرمز و هفتکل تفاوت قابل ملاحظه­ای داشت. عمده تفاوت در میزان پتاسیم خاک به نوع کانی های رسی (متاثر از مواد مادری)، اثرات آبیاری سنگین، جذب گیاهی و میزان گچ مرتبط بود که سبب می­شد کانی رسی ایلیت تا حدودی در خاک کاهش یابد.

پتاسیم, تثبیت, رهاسازی, رس, کانی شناسی