محمد طاهر پوزن - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه مهندسی آب ، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
محمد مهدی چاری - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
پیمان افراسیاب - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
پریسا کهخا مقدم - عضو هیئت علمی، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

یکی از روش­های تعیین پارامترهای معادله نفوذ در آبیاری نواری، استوانه مضاعف است. در این روش با استفاده از اندازه­گیری مقدار نفوذ در زمان­های مختلف می­توان پارامترهای معادلات نفوذ را به دست آورد. از طرفی در سال­های اخیر از مقیاس­سازی برای بیان مشخصات پویایی آب در خاک و کاهش اندازه­گیری­های مورد نیاز استفاده شده است. هدف از این پژوهش، به دست آوردن پارامترهای معادله نفوذ کوستیاکوف-لوئیس با استفاده از حداقل اندازه­گیری­های مزرعه­ای می­باشد.این تحقیق با استفاده از داده­های ۱۵ آزمایش استوانه مضاعف در نوارهای مختلف مزرعه آزمایشی دانشگاه زابل انجام شد. برای به دست آوردن معادله نفوذ در هر نقطه از یک معادله نفوذ مرجع و فقط یک زمان اندازه­گیری نفوذ استفاده شد. به منظور بررسی دقت و صحت عملکرد روش مورد بررسی در برآورد نفوذ تجمعی از آماره­های ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب تبیین (R۲) استفاده شد. نتایج نشان داد که انتخاب منحنی مرجع، دلخواه بوده و هریک از ۱۵ نقطه آزمایش را می­توان به عنوان منحنی مرجع انتخاب کرد. نزدیک بودن مقدار R۲ به عدد یک (۹۹/۰< )  و همچنین پائین بودن مقدار  RMSE(۰۰۱/۰>)، نشان­­دهنده دقت بالای روش ارائه شده در این تحقیق است. همچنین فاکتور مقیاس به دست آمده بر اساس زمان­های مختلف نفوذ (۵/۰، ۱، ۲، ۳ و ۴ ساعت) تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد. رابطه ارائه شده در این پژوهش به دلیل نیاز به داده­های ورودی کمتر و اندازه­گیری آسان تر نسبت به روابط ارائه شده در پژوهش­های گذشته، برتری­ داشت.

نفوذ, فاکتور مقیاس , استوانه مضاعف, کوستیاکوف-لوئیس