آرش آذرپیک
نیلوفر مسیح

ژانر واژانه با بازگشت آوانگارد به اصالتهای فرارو _یعنی وجه فراساختاری آن_ درصدد است تا از ساختار زنجیره گفتار،قواعد همنشینی_جانشینی و قواعد دستوری که پیشاپیش بر کلمات تحمیل می شوند فراروی کند. لذا این وجه از کلمه برمرحله تک کلمه ای بودن فراگیری زبان در کودکان منطبق است. بنابراین می توان از واژانه و شعر پدیدار به عنوان ژانرییاد کرد که تداعی گر جهانی های زبان است. بحث جهانی های زبان پرداختن به خصلت های از زبان است که در تمامیزبانها در تمامی مکان ها و تمامی زمان ها و در تمامی زبان های طبیعی بشر مشاهده می شود. اگر یک نوشتار در تمامیزبان ها به یک صورت درک و دریافت شود؛ می توان نتیجه گرفت که آن ویژگی بازتاب عملکرد ذهن نوع بشر است. ازاین رو واژانه و شعر پدیدار به علت بهره مند بودن از ویژگی های فراساختاری می توانند به عنوان ژانرهایی معرفی شوند کهتوانسته اند جهانی های زبان را فراتر از آنچه چامسکی و دیگران در مورد جهانی های زبان گفته اند، نمود عینی ببخشند. هرچند مولفه های واژانه و شعر پدیدار متفاوت از نظریات چامسکی و دیگران است. در این نوشتار که به روشتحلیلی_توصیفی جهانی های زبان را بررسی می کند ضمن معرفی ژانر واژانه و پدیدار درصدد است علت و ویژگی هایجهانی بودن این ژانرها را تحلیل نماید. پس هدف این مقاله علاوه بر معرفی ژانر واژانه بیان دستور زبان نقطه ای و پیشینیاست که در تکامل دستوری شدن و دستور زبان پسینی قرار دارد.

واژانه، شعر پدیدار، جهانی های زبان، زبان شناسی فراساختارگرا