امید زندی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت منابع آب دانشکده مهندسی عمران، دانشکد هگان فنی، دانشگاه تهران .
بنفشه زهرایی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشکد هگان فنی، دانشگاه تهرا ن
محسن ناصری - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشکد هگان فنی، دانشگاه تهران

در این مقاله ، روشی به منظور درونیابی بارش، مبتنی بر رابطه ی ناایستای بین بارش و ارتفاع در زمان و مکانمعرفی شده است که در مطالعات محاسبه ی بیلان آب در سطح محدودههای مطالعاتی کشور قابل استفاده است . در این روش بارش هر سلول DEM۱ با برقراری رابطه رگرسیونی محلی بین ارتفاع ایستگاههای مجاور سلول هدف به عنوان متغیر مستقل و بارش ثبت شده در ایستگاهها به عنوان متغیر وابسته ، لحاظ می شود. در برقراری رابطه رگرسیونی به جای استفاده از روش حداقل مربعات معمولی ، از روش حداقل مربعات وزندار استفاده می شود به طوری که به هر ایستگاه وارد شده به رابطه رگرسیونی بر اساس تشابهات فیزیوگرافیکی بین سلول هدف و سلولی که ایستگاه در آن قرار گرفته ، وزنی منتسب می شود. در ادامه ، نتایج منطقه ای سازی بارش ماهانه و سالانه توسط روش پیشنهادی و روش IDW۲، به عنوان روش مبنا، در دو منطقه با پیچیدگی ارتفاعی و اقلیمی بسیار زیاد مورد مقایسه و ارزیابی قرار می گیرد. ارزیابی بر اساس توزیع مکانی میانگین بارش ماهانه و سالانه دراز مدت و همچنین نتایج شاخص های خطا بدست آمده از روش ارزیابی متقاطع انجام شده است . طبق نقشه های بدست آمده، الگوی مکانی بارش مدل پیشنهادی بسیار واقع بینانه تر از روش IDW و در انطباق بیشتری با توپوگرافی منطقه است . همچنین ، از دیگر ویژگی های شاخص این مدل، توانایی برونیابی بارش در ارتفاعات و مناطق فاقد ایستگاه است . در آخر به چالش های مربوط به اجرای این روش در سطح ایران و پیشنهادهایی برای بهبود عملکرد آن متناسب با دقت مورد نیاز در مدلسازی بیلان آب پرداخته شده است .

بارش، درونیابی بارش، توپوگرافی ، رگرسیون محلی ، IDW، کرجینگ ، زمین آمار، PRISM