مرضیه حمیدی نیا - گروه علوم و مهندسی آب، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران و گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
محمد حیدرنژاد - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
محمدحسین پورمحمدی - گروه علوم و مهندسی آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
علیرضا مسجدی - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
امین بردبار - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

سرریزهای غیر خطی در بارهای آبی کم، ظرفیت تخلیه نسبتا بالایی داشته و در بارهای آبی زیاد به دلیل استغراق در کلید خروجی سرریز، راندمان آن­ها کاهش می­یابد. سرریزهای زیگزاگی از جمله سازه­های هیدرولیکی است که برای تنظیم سطح آب و کنترل جریان در مخازن سدها استفاده می­شوند. عملکرد سرریزهای زیگزاگی در بارهای زیاد جریان، به دلیل  تداخل تیغه­های جریان، تلاطم و استغراق در کلید خروجی، مطلوب نمی­باشد؛ از این رو، هدف این پژوهش بررسی اثر محل قرارگیری دیواره سپری بر استغراق ورودی سرریز است که برای این منظور از دیواره­های سپری شیب دار با شیب های (۱B'= و ۵/۰B'=) و طول­های (cm ۳۰= B و cm۶۰= B) بر روی دو مدل سرریز زیگزاگی و کلید پیانویی با مقطع ذوزنقه­ای استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش ارتفاع و طول دیواره­های سپری باعث کاهش ۵۰ درصدی ضریب آبگذری می­گردد و راندمان سرریزها با افزایش دبی جریان به میزان ۳۳ درصد افزایش می­یابد. وجود این سپرها در سرریز زیگزاگی نسبت به کلید پیانویی با پلان مشابه، تا ۳۰ درصد عملکرد بهتری را نشان داد. این تحقیق نشان داد که دیواره های سپری نصب شده در خروجی سرریز حدود ۵ الی ۱۰ درصد عملکرد بهتری نسبت به حالت نصب در ورودی از خود نشان می­دهند، همچنین نتایج حاصله نشان می­دهد سرعت جریان با ضریب آبگذری رابطه مستقیم دارد از این رو افزودن دیواره سپری به سرریزهای زیگزاگی و کلید پیانویی مشکل افت راندمان در دبی­های بالا برای این سرریزها را به میزان ۴۰ درصد مرتفع می­سازد.

سرریز کلید پیانویی, سرریز زیگزاگی, دیواره ی سپری, استغراق ورودی, عملکرد هیدرولیکی