فائزه اعتمادی - کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران
رضا جعفری هرندی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران

هدف از این پژوهش، بررسی دیدگاه های متخصصین پیرامون هوش معنوی، راهکارهای پرورش و آثار تربیتی آن می باشد. در این مقاله از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. جمع آوری داده ها نیز از طریق فیش برداری و با مرور منابع مکتوب از جمله کتب، مقالات، پایان نامه ها، اسناد و منابع الکترونیکی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که سازه هوش معنوی یکی از مفاهیم جدید و جذابی است که در پرتو علاقه صاحب نظران و روانشناسان به حوزه دین و معنویت مطرح شده است. آنچه که موجب شده است تا سازه معنویت به عنوان هوش مفهوم سازی شود، آن دسته از یافته های علمی بیان کننده این واقعیت می باشد که کاربست الگوهای ویژه ای از افکار، هیجان و رفتار در زندگی روزمره می تواند موجب افزایش سازگاری و بهزیستی انسان شود. هوش معنوی به واسطه برخی از توانایی ها و ویژگی های ذاتی مثل توانایی برای ورود به حالت های متعالی، توانایی شناسایی ابعاد غیرمادی و ایجاد یک دیدگاه کل گرایانه به تجربه های زندگی، آشکارا می تواند از دیگر انواع هوش متمایز شود. همچنین یافته ها نشان داد که در متون اسلامی نیز توجهات زیادی به مولفه هوش معنوی شده است. هوش معنوی را می توان با تمرین های مختلف توجه، تغییر شکل دادن هیجانات و تقویت کردن رفتارهای اخلاقی، افزایش داد. در این مقاله به تفصیل مباحث مربوط به هوش معنوی و همچنین نظر متخصصین پیرامون آن مورد بررسی قرار گرفته است.

هوش, معنویت, هوش معنوی