مرضیه آقاجان پوریان وحید - PhD Student in Educational Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran
علی نقی اقدسی - Associate Professor, Department Counseling & Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran
جواد مصرآبادی - Professor of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
تورج هاشمی نصرت آباد - Professor of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran

زمینه و هدف: کم کاری تحصیلی در نوجوانان اغلب می تواند در اختلال نقص توجه ردیابی شود، با توجه به تحقیقات مشکلات توجهی با عملکرد ضعیف مدرسه مرتبط است همچنین افراد مبتلا به کم توجهی مشکلات خاصی در انعطاف پذیری شناختی دارند لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف پذیری شناختی و سرزندگی تحصیلی در نوجوانان دارای مشکلات کم توجهی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم در ناحیه ۲ آموزش و پرورش شهر تبریز در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به تعداد ۲۸۶۴ نفر بود. نمونه آماری شامل ۴۰ نفر از دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس خودگزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان آخنباخ (آخنباخ، ۱۹۹۱)، انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، ۲۰۱۰) و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی (حسین چاری و دهقانی زاده، ۱۳۹۱) استفاده شد. در این پژوهش، گروه آزمایش طی ۹ جلسه ۹۰ دقیقه تحت درمان پذیرش و تعهد (هیز و همکاران، ۲۰۰۳) قرار گرفت و گروه کنترل نیز در لیست انتظار بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مداخله مبتننی بر پذیرش و تعهد منجر به تفاوت معنی دار بین گروه ها در متغیرهای انعطاف پذیری شناختی به میزان ۹/۴۷ درصد و سرزندگی تحصیلی به میزان ۲۳ درصد شده است. نتیجه گیری: از این رو می توان مطرح کرد مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان دارای مشکلات کم توجهی موثر است.

attention deficit problems, cognitive flexibility, academic buoyancy, acceptance and commitment therapy, adolescent, مشکلات کم توجهی, انعطاف پذیری شناختی, سرزندگی تحصیلی, مداخله پذیرش و تعهد, نوجوان